secundair logo knw 1

Bakenboom | Foto Wim Eikelboom

Minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat heeft besloten dat de bakenbomen langs honderd kilometer rivieroever van de Maas mogen blijven. Rijkswaterstaat was van plan om de bomenrijen te laten verdwijnen.

Het besluit voor behoud van de bakenbomen is genomen op uitdrukkelijke wens van regionale overheden, de gemeenten, provincies en waterschappen langs de bedijkte Maas. Ook de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving adviseerden de minister om de markante bomenstructuur te behouden. Rijkswaterstaat garandeert nu dat nieuwe aanplant van bakenbomen de komende 100 jaar het landschap langs de Maas mag opfleuren.

Saskia Boelema, gedeputeerde Water en Bodem van de provincie Noord-Brabant noemt het besluit van minister Madlener 'een mijlpaal'. “De bakenbomen staan op het snijvlak van waterbeheer, erfgoed en natuur. Ik ben heel blij dat het gelukt is om de unieke betekenis van de bakenbomen bij de minister onder de aandacht te brengen, met het positieve besluit tot gevolg. De provincie Noord-Brabant blijft zich inzetten om samen met Gelderland, Limburg en de betrokken gemeenten tot werkbare afspraken met Rijkswaterstaat te komen.”

De bakenbomen vormen al 80 jaar een opvallend lint in het landschap tussen Den Bosch en Geertruidenberg. Aan weerszijden van de oever van de Maas staat om de 100 meter een forse canadapopulier. Ze zijn in jaren dertig van de vorige eeuw geplant toen de Maas grotendeels is rechtgetrokken ten dienste van de scheepvaart. De bakenbomen dienden bij hoogwater en mist als markering voor de binnenvaartschepen, om koers te houden in de vaargeul.

Uitsterfbeleid
Sinds 2006 hanteert Rijkswaterstaat een uitsterfbeleid voor deze bomen, omdat ze hun functie zijn kwijtgeraakt sinds de komst van moderne navigatietechnieken in de binnenvaart. Ook vond Rijkswaterstaat het onderhoud van de bomen te duur. Daarom werd ervoor gekozen om elke populier die omviel niet te vervangen. Gemeenten langs de Maas steunden het geleidelijk afschaffen van de bakenbomen.

Daarin kwam een ommekeer toen inwoners langs de Maas zich gingen verzetten tegen het verdwijnen van de bakenbomen. Dat gebeurde bij de uitwerking van de plannen voor dijkversterking en nieuwe natuur in het project Meanderende Maas. Pas toen drong het tot de inwoners van de Maasvallei door dat een streep was gezet door de toekomst van de bakenbomen. Dat was tegen het zere been, want inwoners langs de Maas vonden dat de bomen onlosmakelijk horen bij het landschap en de identiteit van de rivier.

Daarop besloten 3 betrokken provincies, 13 gemeenten en 3 waterschappen langs de Maas om tot een gezamenlijke strategie te komen om de bakenbomen alsnog te behouden. Daarin nam landschapsarchitect Hans van Engen het voortouw.

Het plan
Het plan houdt in dat als de huidige bomen vanwege ouderdom sneuvelen er nieuwe zwarte populieren worden geplant in dezelfde laanstructuur.
Het plan kreeg bijval van de Rijksdienst voor het Culturureel Erfgoed, die de structuur van de bakenbomen rekent tot het landelijk groen erfgoed. Ook de Rijksadviseur van de Fysieke Leefomgeving voerde een pleidooi voor behoud van het lange bomenlint langs de rivieroever in Zuid-Nederland. De Rijksadviseur spreekt van een bomenrij van nationaal belang in het landschap.

Minister Madlener heeft nu formeel besloten om de koers voor de bakenbomen te wijzigen. Rijkswaterstaat gaat samen met regionale overheden aan de slag om nieuwe bomen te planten en te beheren. Bij de herplant wordt gekozen voor zwarte populieren, een inheemse boomsoort die vanouds groeit in het rivierengebied.

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.
  • Je reactie is nog niet geplaatst. We checken hem eerst.
    cor goosen · 13 days ago
    Natuurlijk goed/winst dat bomenstructuur behouden blijft maar het blijft doodzonde een onnodig als de populieren gekapt worden. De oudere populieren kunnen prima nog wel 100 jaar behouden blijven mbv toepassing van een speciale snoeimethode. Stichting Het Wantij te Dordrecht heeft in de gemeente Dordrecht de snoeimethode van bureau Storix voor Bomen en Landschapsbeheer weten te introduceren. Daartoe heeft de Stichting een rapport laten maken waarin de essentie van deze methode wordt beschreven. (Er moest wel wat weerstand worden overwonnen maar de weg naar grootschalige kap van populieren in de toekomst volgens het zgn "populieren protocol" is van de baan). 
    Dat was het begin van meerdere projecten in Dordrecht. Onlangs zijn nog populieren van zo,n 125 jaar oud gesnoeid om duurzaam te behouden die langs het riviertje het Wantij staan. De eerder voorgenomen kap van vele andere, 80 jaar oude bomen, werd voorkomen. Vorig jaar werd een artikel geplaatst in Trouw waarop reacties zijn gekomen uit meerdere steden.
    Inmiddels zijn bewoners uit Den Haag, Rotterdam en Amsterdam zich in gaan zetten voor behoud populieren in hun omgeving.  Op het blog   https://blog.hetwantij.com/ vindt u meer via zoekfunctie "populieren".
    Het blog wordt binnenkort geactualiseerd met de nieuwe informatie en rapporten. Graag zien we dat ook deze populieren langs de Maas een kans krijgen duurzaam oud te worden!
    Secretaris Cor Goosen 
(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

De heer Revis is afkomstig uit een openlijk natuurvijandige partij als de VVD. Ook als wethouder RO in Den Haag is van hem geen enkel, ik herhaal, geen enkel groen feit bekend, tenzij ik iets heb gemist. SBB heeft zware klappen opgelopen door de Bleker-bezuinigingen. Zo is in de provincie Zuid-Holland de subsidie voor onderhoud en beheer gedaald van 45% naar 25%. SBB staat op het punt om natuur- en recreatiegebieden af te sluiten. Om in kabinetstermen te spreken een natuurcrisis. Ondanks dat we van de heer  Revis qua achtergrond niets mogen verwachten, zou hij, je weet het maar nooit, juist vanwege zijn achtergrond, SBB goede diensten kunnen bewijzen. Ik wens hem uiteraard veel succes en waar wij als KNNV-afdelingen Zuid-Holland kunnen steunen, zullen we dat beslist doen.
Huub van 't Hart, secretaris Natuurbescherming KNNV Natuurlijk Zuid-Holland
Dat klinkt allemaal mooi, maar wat als er in de tussentijd een zware storm met hoog water langskomt? Jullie spreken jezelf gewoon tegen. Jullie zeggen dat de duinen, om de veiligheid te waarborgen,  minimaal 7,64m hoog en 43 meter breed moeten zijn. Dat zijn die z.g. 'kerven' absoluut niet. Maar dat zou geen probleem zijn, want de golven doven uit op het oplopende profiel. Hoe kunnen beide beweringen tegelijkertijd waar zijn? Graag een goed onderbouwde reactie. 
Goed dat je dit doet Jelmer. Er zit zoveel kennis verstopt in het verleden. Door daar goed naar te kijken kun je waardevolle oplossingen in het heden creëren 👍🏼erfgoedstichting De Hollandse Cirkel (www.hollandsecirkel.nl)  werkt er al jaren aan om de historie van de geodesie/landmeetkunde/geo-informatie te kunnen ontsluiten naar het heden en de toekomst. 
@H2O redactie Geachte Redactie, dank voor uw correctie en web-site verwijzing naar de Piekberging.
Nu de dijken goed met gras begroeid zijn, test Rijnland de Piekberging Haarlemmermeer in Buitenkaag van donderdag 7 tot en met dinsdag 19 november. We vullen en legen de piekberging één keer om er zeker van te zijn dat alles goed werkt. Volg de test live via de livestreams
@Peter VonkRijkswaterstaat schrijft:
'Iedere keer als de sluisdeur opengaat, stroomt er 10 miljoen kilo zout het Noordzeekanaal in.'