Het wordt door de droogte in steeds meer gebieden moeilijker om waterpeilen op het gewenste niveau te houden. Ook is er sprake van toenemende verzilting in West-Nederland en ondervindt de scheepvaart de nodige hinder van de lage waterstanden in de rivieren. Dat laat de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) weten in de droogtemonitor.
De regenval van vorige week heeft volgens de LCW kortstondig verlichting gegeven, maar de droogte zet zich deze week weer verder door. De commissie constateert daarom in de droogtemonitor dat de effecten van de droogte op steeds meer plekken merkbaar worden. Voor de landbouw zijn de gevolgen het grootst in Zeeland, Limburg en de Achterhoek. Voor de natuur zijn de effecten beperkter, omdat de wateraanvoer nog voldoende is.
De LCW meldt dat Rijkswaterstaat en de waterschappen extra maatregelen hebben genomen om water vast te houden, water te besparen en waar mogelijk de aanvoer te vergroten. Rijkswaterstaat houdt zoveel mogelijk water vast in het IJsselmeergebied, op de Maas en in kanalen in Noord-Brabant, Midden-Limburg en Twente. De waterschappen in het zuiden en oosten van het land hebben op grote schaal onttrekkingsverboden uit oppervlaktewater ingesteld.
Stand van zaken per waterschap
Het grootste deel van de waterschappen heeft droogtemaatregelen genomen. Een overzicht van wat de 21 waterschappen hierover melden op hun eigen sites (stand van zaken op woensdagmiddag 27 juli).
• Aa en Maas: heeft op 22 juni een verbod op onttrekking uit oppervlaktewater ingesteld voor een aantal gebieden en dit op 14 juli uitgebreid. In het gebied ten zuiden van de lijn ’s-Hertogenbosch, Nuland en Herpen mag geen water meer uit sloten en beken worden gehaald om akkers te beregenen en tuinen en sportvelden te besproeien. Dit geldt tot het moment dat het waterpeil weer op niveau is. In de sloten en beken in de omgeving van Berlicum zit momenteel onvoldoende water. Daarom loopt er vanaf het begin van deze week tijdelijk gezuiverd rioolwater van de rioolwaterzuiveringsinstallatie Heeswijk-Dinther via de Hazelbergse Loop en de Leijgraaf naar de Wambergse Beek. Normaal komt het effluent in de Aa terecht. Vissen hebben het moeilijk in sommige beken en sloten waarin onvoldoende water aanwezig is. Het waterschap houdt dat samen met Sportvisserij Zuidwest Nederland en lokale hengelsportverenigingen in de gaten en start waar nodig reddingsacties.
• Amstel, Gooi en Vecht: houdt momenteel vanwege de droogte extra controles bij twaalf dijken, met name de dijken rondom Vinkeveen en Maarssenpolders. Er wordt onder meer gekeken naar scheuren en verandering van de vorm.
• Brabantse Delta: stelde dit jaar als eerste waterschap een tijdelijk onttrekkingsverbod uit oppervlaktewater in. Dat gebeurde op 11 mei. Het verbod is daarna een paar keer uitgebreid, het meest recent op 22 juli, en geldt nu voor heel wat gebieden in West-Brabant. Om extra water vast te houden, zijn sommige vispassages dichtgezet.
• De Dommel: verbood bijna overal in Midden-Brabant om vanaf 17 mei water uit sloten en beken op te pompen en voegde daar half juli nog twee gebieden aan toe. Er zijn een paar uitzonderingen. Voor beregenen met grondwater gelden strenge regels. Het waterschap houdt het water dat nog in de beken aanwezig is, zo lang mogelijk vast door stuwen hoog te houden.
• De Stichtse Rijnlanden: een van de vier betrokken waterschappen bij de Klimaatbestendige Water Aanvoervoorziening (KWA) die vanaf maandag 18 juli wordt ingezet. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden voert extra zoet water aan naar West-Nederland om verzilting tegen te gaan. In verband met de droogte zijn in het werkgebied noodpompen geplaatst om het water op peil te houden. Ook zijn pompen alvast klaargezet voor wanneer de inzet hiervan nodig is.
• Delfland: vanaf 21 juli is sprake van code oranje in het werkgebied omdat er meer vraag naar zoet water is dan maximaal kan worden aangevoerd. Er zijn schutbeperkingen voor de sluizen voor de scheepvaart. Door de inzet van de KWA ontvangt het hoogheemraadschap sinds anderhalve week extra zoet water vanuit het Hoogheemraadschap van Rijnland; een deel daarvan wordt weer doorgevoerd naar het Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard. Ook wordt water uit het Brielse Meer gehaald. Delfland voert sinds afgelopen maandag extra controles uit van dijken die droogtegevoelig zijn. Gestart is met ongeveer 20 kilometer aan dijken die een ondergrond van veen hebben.
• Drents Overijsselse Delta: er kan nog voldoende water worden aangevoerd vanuit het Twentekanaal, de IJssel en het IJsselmeer. Om het waterpeil in het stedelijk gebied van Zwolle op niveau te houden, zijn schotbalken geplaatst in de Katerveersluis.
• Hollandse Delta: de inspecteurs controleren sinds half juli extra bij droogtegevoelige waterkeringen, met name van veen. Zij hebben nog geen verontrustende scheuren waargenomen.
• Hollands Noorderkwartier: net als in bijna elke zomer laat het hoogheemraadschap vers zoet water in via dertig inlaten. Het gaat in totaal om zo’n 20 kubieke meter per seconde.
• Hunze en Aa’s: er zijn nog geen droogteproblemen. Grondwaterstanden zijn aan het dalen, maar nog wel redelijk op peil.
• Limburg: het is vanaf 14 juli in de gehele provincie niet meer toegestaan om water uit beken en sloten te halen voor het beregenen van landbouwgrond en het besproeien van tuinen, Hierop zijn enkele uitzonderingen. Volgens Waterschap Limburg wordt het hele jaar door zoveel mogelijk water vastgehouden, maar waren de waterstanden in de referentiebeken het kritische punt gepasseerd. Het onttrekkingsverbod duurt tot uiterlijk 1 oktober.
• Noorderzijlvest: verwacht vooralsnog geen problemen. De inlaten naar Groningen en Drenthe staan nog niet maximaal open.
• Rijn en IJssel: heeft op 19 juli in het hele werkgebied een onttrekkingsverbod ingesteld voor zowel bedrijven als particulieren. Het is niet toegestaan om water te halen uit de Oude IJssel en uit beken, sloten en vijvers in onder andere de Achterhoek en Liemers. Waterschap Rijn en IJssel wil hiermee problemen met de natuur en volksgezondheid, zoals ongedierte, bacteriën, vissterfte en blauwalg, zoveel mogelijk beperken. Er geldt geen verbod voor het onttrekken van grondwater.
• Rijnland: ontvangt door de KWA extra zoet water en verdeelt dat weer richting het gebied van Delfland en Schieland en de Krimpenerwaard. Het aantal meldingen van overlast door blauwalgen neemt de laatste weken sterk toe.
• Rivierenland: het watersysteem is na het opzetten van peilen nu weer goed gevuld. Het waterschap blijft zoveel mogelijk water aanvoeren voor peilhandhaving, beregening en doorspoeling.
• Scheldestromen: kwam begin deze week met een verbod voor het onttrekken van water uit sloten en kreken. Het verbod wordt uitzonderlijk genoemd en geldt voor heel Zeeland, behalve enkele gebieden aan de oostkant. Waterschap Scheldestromen verwacht dat het verbod langere tijd zal duren.
• Schieland en de Krimpenerwaard: door de KWA stroomt zoet water het werkgebied in bij de Bergsluis in Rotterdam-Noord. Daarna gaat dit water via het Noorderkanaal en de Rotte verder het gebied in. De maatregel is bedoeld om verzilting tegen te gaan. Het waterschap stuurt erop dat sommige waterpeilen hoger staan en andere lager, om voor voldoende zoet water te zorgen. Dijkwachten controleren van 27 tot en met 31 juli of er schades zijn bij droge kades.
• Vallei en Veluwe: er geldt sinds 18 mei een verbod op onttrekking uit oppervlaktewater waarop geen aanvoer mogelijk is. De afvoer van de Rijn en IJssel is de laatste weken flink gedaald; het waterschap houdt de situatie goed in de gaten.
• Vechtstromen: vanaf 27 juni is het niet meer toegestaan om water uit openbare vijvers in stedelijk gebied te halen. De stuwen staan op de meeste plekken op zomerpeil, om water vast te houden. Door extra pompen bij Eefde wordt via het Twentekanaal en het IJsselmeer het werkgebied van voldoende water voorzien.
• Wetterskip Fryslân: er is voldoende wateraanvoer vanuit het IJsselmeer. Vorige week is uit voorzorg het peil in de Friese boezem hoger dan normaal gezet. Het waterschap kan zo voldoende water inlaten in de polders, daar waar het nodig is.
• Zuiderzeeland: houdt in sommige delen van Flevoland het waterpeil goed door stuwen. Verder pompt het waterschap uit het Markermeer richting het Veluwemeer. Dit gebeurt in opdracht van Rijkswaterstaat.
LEES OOK
H2O Actueel: ‘uitzonderlijk’ onttrekkingsverbod in Zeeland
H2O Actueel: lokaal (zeer) lage grondwaterstanden
H2O Actueel: gemaal De Aanvoerder aangezet i.v.m. KWA