In de meeste regio’s is nog voldoende zoetwater beschikbaar ondanks de maandenlange droogte. Wel zijn regionaal extra inspanningen nodig, laat de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) weten in de droogtemonitor. Waterbeheerders zijn alert, is de boodschap.
Zij nemen maatregelen voor het handhaven van de waterpeilen en het tegengaan van verzilting, volgens de gisteren gepubliceerde update van de droogtemonitor. Zo houdt Rijkswaterstaat de peilen van het IJsselmeer en Markermeer momenteel op het hoge niveau van 15 centimeter onder NAP. Daarmee is een grotere voorraad water voor het noordelijke deel van Nederland beschikbaar, als de droogte aanhoudt.
Water vasthouden devies
Waterschappen richten zich op het vasthouden van water. Zij zetten de waterpeilen in de regionale wateren waar mogelijk op naar het hogere zomerpeil. Het Hoogheemraadschap van Delfland meldt dat dit een maand eerder dan normaal gebeurt.
Rijkswaterstaat plaatst tijdelijke pompinstallaties bij het gemaal in de Gelderse plaats Eefde. Via dit gemaal gaat water vanuit de IJssel via het Twentekanaal naar het werkgebied van Waterschap Vechtstromen. De pompen worden klaargezet zodat eventuele extra wateraanvoer later in het droogteseizoen mogelijk is. Dan kan water in het Twentekanaal worden gepompt, als de waterstand van de IJssel te ver zakt.
Ter hoogte van Hengelo is het Twentekanaal verontreinigd met hexachloorcyclohexaan (HCH), schrijft de LCW. Dat kan op termijn mogelijk gevolgen hebben voor het wel of niet onttrekken van water uit het kanaal ten behoeve van de zoetwatervoorziening in de regio.
Grondwaterstanden vaak laag
De grondwaterstanden zijn in grote delen van het land lager of veel lager dan normaal voor de tijd van het jaar. Er zijn uitzonderingen. In delen van Noord-Brabant en het noorden van Limburg zijn de grondwaterstanden gemiddeld tot laag en rondom de stuwwallen (zoals rond de Veluwe) gemiddeld tot hoog. Dit is nog het gevolg van de forse hoeveelheid regen die in 2024 viel.
Hier en daar zijn er beperkingen gesteld aan het gebruik van oppervlakte- en grondwater door onder andere boeren. De maatregelen hiervoor zijn volgens de LCW op dit moment minimaal, omdat er over het algemeen nog voldoende voorraden oppervlaktewater zijn.
Lokaal gelden er inmiddels op beperkte schaal tijdelijke verboden voor het onttrekken uit grond- en oppervlaktewater. Brabantse Delta is het eerste waterschap dat een volledig verbod afkondigde voor het beregenen van landbouwgrond en sportvelden met grond- en oppervlaktewater. Het onttrekkingsverbod ging in op 11 april en betreft een aantal stroomgebieden ten zuidwesten en zuidoosten van Breda.
Eerste tekenen van verzilting
Er zijn eerste tekenen van verzilting. Zoals in West-Nederland waar de Doorvoer Krimpenerwaard (DKW) is ingezet. Het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard voert sinds 10 april water vanuit de Lek door de Krimpenerwaard naar de Hollandsche IJssel. Door de toepassing van de DKW wordt de beginnende verzilting van de Hollandsche IJssel tegengegaan.
Bij het Amsterdam-Rijnkanaal en het Noordzeekanaal wordt eveneens water aangevoerd. Dat gebeurt via de Prinses Irenesluizen. Bij het Kanaal Gent-Terneuzen is sprake van een beperkte aanvoer van water vanuit Vlaanderen, waardoor het zoutgehalte in het water stijgt. Daarom wordt extra zoet water ingelaten en doorgespoeld.
Droogste maart sinds 1906
Het is nog vroeg in het droogteseizoen maar het landelijke gemiddelde neerslagtekort is met 38 millimeter hoog voor half april. In maart viel zelfs slechts gemiddeld zo’n 6 millimeter regen. Deze maand is volgens de KNMI de droogste maart sinds het begin van de metingen in 1906. Er waren zelfs bijna net zoveel natuurbranden als in heel 2024. Ook de eerste tien dagen van april waren uitzonderlijk droog en zonnig.
Nu is een periode met wat meer regen aangebroken. Daardoor stijgt het neerslagtekort naar verwachting amper in de komende twee weken. De neerslag verlicht de droogte in de bovenste laag van de bodem enigszins, aldus de LCW. Het algemene beeld is echter nog steeds vrij droog voor de tijd van het jaar.
Invloed van regen waarschijnlijk beperkt
Het is nog onzeker hoeveel neerslag er gaat vallen in Nederland. Structureel veel natter wordt het voorlopig niet, stelt een meteoroloog op de site van Weeronline. Eind april en begin mei krijgt het drogere weer opnieuw de overhand, al wordt het niet echt warm.
De effecten van de neerslag op de grondwaterstanden zijn waarschijnlijk beperkt, aldus de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling. Tegelijkertijd neemt de vraag naar zoet water naar verwachting verder toe in de komende periode.
De LCW geeft aan dat de afvoeren van de Rijn en de Maas een beetje gaan stijgen, maar onder het meerjarig gemiddelde blijven. Dat is ook de mening van Alphons van Winden op de site Waterpeilen.nl. De rivieren profiteren maar weinig van de weersomslag, omdat hiervoor onvoldoende regen valt. De voor de tijd van het jaar erg lage waterstanden houden dan ook aan.
LEES OOK
H2O actueel (1 april 2025) Droogte: Rijkswaterstaat en waterschappen houden meer water vast
H20 APRIL KOMT UIT
