In het historische centrum van Spakenburg is een waterkering aangelegd die met 330 meter de langste ter wereld is. De kering sluit zichzelf bij hoogwater, waardoor het achterland tot aan Amersfoort wordt beschermd.
De waterkering is maandag onder veel publieke belangstelling uitgeprobeerd. Deze generale repetitie verliep succesvol. De kering beschermt het voormalige vissersdorp Spakenburg en het achterland tegen opstuwend water vanuit het Eemmeer bij een noordwesterstorm. Voorheen werden schotten gebruikt, maar die boden onvoldoende soelaas. De nieuwe kering voldoet ook bij een bijzonder zware storm van windkracht elf.
Het principe erachter is ingenieus: wanneer het waterpeil stijgt, komt de keerwand omhoog tot zo’n 80 centimeter. Het water stroomt dan in een stalen bak waarin de kering ligt verzonken, waardoor de wand omhoog drijft. Is de wand bovenin, dan wordt die vergrendeld. De kering bestaat uit kevlar. Aardig detail: in de stalen bovenkant is het eerste couplet van het Spakenburgse volkslied ‘In haar eenvoud rijk’ gegraveerd. De 330 meter lange kering ligt verzonken in de bestrating rondom de historische botterhaven en langs de nieuwe haven. Hierdoor behoudt het centrum zijn historisch aangezicht.
De aanneemcombinatie Van Heteren en Jansen-Venneboer maakte het ontwerp, terwijl het Belgische bedrijf Aggéres de kering leverde. Het idee voor de opdrijvende waterkering komt van de Kampenaar Johann van den Noort. Hij bedacht dit in een kwartier toen er in 1995 wateroverlast in zijn stad was, vertelt hij aan het NRC. “Ik dacht: laat het water zélf het werk doen.”
Aan de nieuwe kering hangt een prijskaartje van 6,6 miljoen euro. Het resultaat rechtvaardigt deze investering, vindt Tanja Klip-Martin, dijkgraaf van Waterschap Vallei en Veluwe. “Het is een zeer nieuwe en innovatieve oplossing voor Nederland en wordt hier voor het eerst toegepast bij een primaire waterkering. We lopen hiermee voorop. Het is een voorbeeld voor andere historische binnensteden in Nederland die tegen hoogwater beschermd moeten worden.” Klip-Martin vertelt dat een nieuwe manier van aanbesteden is toegepast. “We stelden een vraag aan de markt waar normaliter een opdracht neergelegd wordt. Een succesvolle manier, zo is gebleken.”
De Spakenburgse kering is een onderdeel van het dijkverbeteringsproject langs de zuidelijke randmeren en de Eem in het kader van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma. Hierbij worden ruim twintig kilometer waterkeringen aangepakt. Dit project is naar verwachting in het najaar afgerond.