secundair logo knw 1

Onderhoud uiterwaarden | Foto Wim Eikelboom

De kosten voor het beheer en onderhoud van de uiterwaarden van de grote rivieren zijn het afgelopen jaar flink opgelopen tot een bedrag van 30 miljoen euro. Dat is bijna het dubbele van wat Rijkswaterstaat in 2023 uitgaf aan beheer en onderhoud van buitendijkse gronden.

In 2023 telde Rijkswaterstaat 15,5 miljoen euro neer voor onderhoud van de uiterwaarden. Een en ander blijkt uit opgevraagde cijfers door H2O.

Volgens Rijkswaterstaat zijn de aanzienlijk gestegen kosten te verklaren door het uitbaggeren van zeven nevengeulen en herstel van riviernatuur en natuurvriendelijke oevers die zijn aangelegd bij de projecten Ruimte voor de Rivier en Kaderrichtlijn Water en NURG (Nadere Uitwerking Rivierengebied). In totaal is afgelopen jaar 138.000 kubieke meter bagger uit dichtgeslibde zijgeulen van de rivieren gehaald. Die bagger is deels teruggestort in de rivier en deels gebruikt voor het ondieper maken van zandwinplassen voor natuurverbetering.

Maas
In het stroomgebied van de Maas waren de onderhoudskosten afgelopen jaar het hoogst, te weten 14,6 miljoen euro. Dat kwam doordat er op diverse plekken herstelwerk nodig was als gevolg van verwoestingen door het hoogwater in de Maas in de winter van 2023. Onder meer de overlaatdam Bosscherveld bij Maastricht bezweek. Er is een nieuwe dam gebouwd. Ook werkte Maaskracht aan herstel van een doorgebroken grindrug in de Grensmaas. Dat werk is stilgelegd op last van de rechter.


Langs de Rijntakken (Waal, Nederrijn, Lek en Merwede) is afgelopen jaar voor 11,3 miljoen euro gestoken in beheer en onderhoud van de uiterwaarden. Langs de IJssel gaf Rijkswaterstaat 4 miljoen euro uit aan maaien, baggerwerk en het onderhoud van bomen.

WOCU
Sinds 2023 werkt Rijkswaterstaat met zogeheten waardengedreven onderhoudscontracten voor de uiterwaarden (WOCU). Voor elke riviertak is een team opgericht met vertegenwoordigers van Rijkswaterstaat en de bedrijven met wie voor vier jaar een onderhoudscontract is aangegaan.

Deze WOCU-contractvorm gaat niet uit van een vaste aanneemsom, maar van gezamenlijke afspraken tussen Rijkswaterstaat en het bedrijfsleven over werkzaamheden. Voor alle werkzaamheden maken de aannemers telkens (prijs)afspraken met Rijkswaterstaat. Het gaat om snoeien, maaien, oeverherstel en baggeren in het winterbed van de grote rivieren. Werkzaamheden in het zomerbed vallen daar niet onder.

Rijkwaterstaat werkt nauw samen met opdrachtpartners verdeeld over de drie stroomgebieden van de Maas, Waal en IJssel. Het gaat om Maaskracht (een samenwerking van Smits, Van de Wetering, Van Wijlen en Tenders & Projects), Team Rijntakken (een samenwerking van Van Oord, Rebel, Witteveen+Bos en Prop) en IJsselwaarden (een samenwerking van Dura Vermeer en Brunel).

De waardengedreven onderhoudscontracten voor de uiterwaarden zijn gebaseerd op vier waarden: optimale samenwerking, maximale klantwaarde, eerlijk werk voor eerlijk geld en leren van en met elkaar. Hoewel de kosten vrij hoog zijn, is Rijkswaterstaat tevreden over deze ‘innovatieve contractvorm waarin de traditionele rolverdeling tussen opdrachtgever en opdrachtnemer is ingeruild voor partnerschap’.

Vegetatielegger
In ons land zijn 64.000 hectare aan uiterwaarden langs de grote rivieren, verdeeld over 12.000 grondeigenaren. Rijkswaterstaat is eigenaar van 11.000 hectare buitendijkse gronden.

Hoewel Rijkswaterstaat de vegetatielegger als uitgangspunt neemt voor onderhoud, zijn de afgelopen jaren alle buitendijkse gronden in kaart gebracht met ecologische onderzoeken. Volgens Rijkswaterstaat was er sprake van achterstallig onderhoud - dat wil zeggen: de praktijk kwam niet overeen met de eisen van de vegetatielegger.


HERSTEL 16/01
De kosten die Rijkswaterstaat in 2023 maakte voor het onderhoud van de uiterwaarden bedroegen niet 11,8 miljoen, maar 15,5 miljoen euro. Dit is aangepast.

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Geachte mevr. Sien Kok,
alles is onlosmakelijk atomair verbonden binnen relativiteit van tijd/ruimte en eenheid geest stof, telen zonder chemie, inschakelen industrie en prive personen telt allemaal, maar denk ook even aan satellieten met hun negatieve effect op klimaat, 24/7. U geeft oude wetmatigheden een nieuw jasje. Succes, Jan Kalverdijk
Interessant. Hoe staat het met de PFAS-hoeveelheden die bij Chemelot in de Maas worden geloosd, wordt hier wel op gehandhaafd? 
Niet zo vreemd dat van die akker- en weidevogelsoorten de populaties teruglopen . Dat kan je zo hebben als je het vol zet met zonnepanelen en windturbines (birdblenders).
Dit heb ik ook nodig. Wij maken van slootmaaisel, een nieuw product, Wortelbeton, voor waterschap Rijnland. Artificiële Rietzudde, voor KRW- doelen. We hebben nog een toepassing van Wortelbeton en dat is veen maken. Daarmee werken we samen met gem Amsterdam en Waternet/AGV en VIP_NL. 
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
@Almer BolmanEens Almer, de laatste twee kalenderjaren waren uitzonderlijk, extreem nat. En enkele jaren daarvoor extreem droog. Het lijkt er echter op dat wateroverlast eerder een reden is om in actie te komen dan droogte. De flanken van de Veluwe (en de beken aldaar) reageren zeer snel op natte en droge perioden omdat -zoals je weet - de reservoircoëfficiënt daar gering is. Daarom is mijn plan om juist niet op de flanken - dat heeft geen zin - maar op de hoge delen (daar is de genoemde coëfficiënt groot en de grondwaterstand diep) de grondwateraanvulling te vergroten, ofwel door vermindering van de verdamping ofwel door gecontroleerde (!) infiltratie van perfect voorgezuiverd rivierwater. Het doel is te bereiken dat beken en sprengen weer hóger op het massief ontspringen en langer water voeren. Dat zal een enorme boost geven aan natuur en biodiversiteit. Het kwelwater naar de beken is overigens geen infiltratiewater, het is en blijft geïnfiltreerd regenwater. Als we in hoge delen van de Veluwe water infiltreren, kiest dat een diepe, uitermate lange, langzame weg naar de randen van de Veluwe waar het pas na eeuwen - misschien zelfs millennia - opkwelt.
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.