Wat staat Curaçao te wachten als het klimaat verandert? Op het nieuwe klimaatportaal KlimaKòrsou is dat op verschillende manieren inzichtelijk gemaakt. Het doel is de eilandbewoners te helpen om de gevolgen van klimaatverandering beter te begrijpen, zodat ze zich daarop kunnen voorbereiden.
Timo Kelder"Iedereen die hier nu snorkelt, ziet hoe erg het koraal het te verduren heeft", zegt Timo Kelder van de stichting CAS (Climate Adaptation Services). "Dat komt vooral door de stijging van de temperatuur van het zeewater, maar ook door erosie van de kust."
Het is slechts een van de gevolgen van klimaatverandering die nu al zichtbaar zijn en in de toekomst naar alle waarschijnlijkheid alleen maar groter zullen worden. Evenals bijvoorbeeld extreme hitte en wateroverlast door piekbuien.
Toch maakt een groot deel van de ruim 150.000 Curaçaoënaars zich niet dagelijks druk om klimaatverandering, weet Kelder, die na zijn studie in Nederland en promotie in Engeland weer is teruggekeerd naar het eiland waar hij opgroeide. "Er zijn andere onderwerpen die hen meer bezighouden. Armoede bijvoorbeeld."
Mindmaps
KlimaKòrsou (Kòrsou is Papiaments voor Curaçao) moet daar verandering in brengen. Kelder ontwikkelde het portaal naar voorbeeld van de vorig jaar gelanceerde Klimaateffectatlas voor de BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) en naar die voor Europees Nederland.
Ook op KlimaKòrsou, dat vanaf vrijdag voor iedereen toegankelijk is, worden de gevolgen van klimaatverandering in beeld gebracht met statistieken, interactieve kaarten en achtergrondinformatie bij die kaarten. Nieuw is dat er tevens ‘mindmaps’ en verhalen van de Curaçaose schrijver Tyson Hill te vinden zijn.
De mindmaps laten de gevolgen van verschillende klimaatveranderingen in één oogopslag zien. Langdurige droogte bijvoorbeeld betekent dat de vraag naar water toeneemt, het aantal zoetwaterbronnen afneemt, de biodiversiteit op het land achteruitgaat, er schade ontstaat aan de infrastructuur en de oogst nadelig uitpakt.
Verhalen
De zes verhalen nemen de lezer mee in de belevingswereld van verschillende eilandbewoners, zoals lotenverkoopster Lisa die flauwvalt van de hitte en Tsean en zijn vriendje Luka die zien dat de golven op het strand steeds dichterbij komen.
De verhalen en de mindmaps komen vanuit de workshops die het Curaçao Climate Change Platform (CCCP) met stakeholders heeft gehouden, vertelt Kelder. Hij ontwikkelde het klimaatportaal, dat gefinancierd is vanuit het International Panel on Deltas and Coastal Areas (IPDC), samen met het CCCP. Dit platform is ook verantwoordelijk voor de plannen om het land klimaatadaptiever te maken.
“De atlas geeft instrumenten om het gesprek daarover te voeren”, aldus Kelder. "Het is een onafhankelijk overzicht van alles wat we nu weten. Dat is nu allemaal op één plek te vinden."
Aruba en Sint Maarten
Ook voor de andere twee Caraïbische landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden, Aruba en Sint Maarten, is een digitale klimaateffectatlas in de maak. CAS verwacht dat deze in de loop van 2025 gereed zullen zijn.
Eerlijker voor de boeren en de maatschappij.
Het pleidooi voor meer overleg in het kader van grensoverschrijdend waterbeheer met Duitsland en België, maar ook met Luxemburg, Frankrijk en Zwitserland, is wel steekhoudend. Het stroomgebied van de Rijn beslaat naast Nederland immers Zwitserland, Duitsland en Frankrijk. Stroomgebied van de Maas beslaat naast Nederland ook Frankrijk, Luxemburg, België en Duitsland. Voor zover ik weet zijn er in waterschapverband slechts een aantal pilots hier momenteel concreet mee bezig o.a. via het ontwerpen en operationaliseren van grensoverschrijdend waterbeheer rondom de Overijsselse Vecht en ook voor delen van het Roer stroomgebied dat aansluit op de Maas. Ruimte voor de rivieren in Nederland gaat maar beperkte impact hebben als niet eenzelfde inhaalslag gaat plaatsvinden in de bovenstrooms genoemde landen.
Acht kennisinstituten uit Nederland, België, Duitsland en Luxemburg gaan daarom onder coördinatie van Deltares onderzoek doen naar beter beheer van grensoverschrijdende regionale stroomgebieden. De watersnood in juli 2021 heeft geleerd dat autoriteiten hier geen goed overzicht over hebben en dat kennis over de overstromings- en droogterisico’s langs de kleinere grensoverschrijdende zijrivieren van de Maas en Rijn nog heel versnipperd is.
Het artikel stelt terecht dat voor grensoverschrijdend waterbeheer nog te weinig urgentie is.