Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer spoort minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat aan om 1,2 miljard euro extra uit te trekken voor de dijkversterkingen in het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Een motie van die strekking is vandaag ingediend tijdens het wetgevingsoverleg Water in de Tweede Kamer.
De motie is een initiatief van ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis en wordt gesteund door VVD, BBB, NSC, D66, SGP, GroenLinks-PvdA.
De waterschappen hebben afgelopen tijd gezamenlijk 1,2 miljard euro op tafel gelegd, omdat de kosten van de dijkversterkingen flink oplopen richting de 15 miljoen euro per kilometer en omdat er meer kilometer dijk aangepakt moet worden. Extra geld is nodig voor de periode 2030-2036. Gebruikelijk is dat de rijksoverheid de helft meebetaalt.
Maar in de rijksbegroting is dit bedrag nog niet gereserveerd en dat maakt de waterschappen zenuwachtig. “Als de minister te lang wacht met duidelijkheid, ontstaat er een impasse in onze waterveiligheid”, aldus CU-kamerlid Grinwis.
Absoluut commitment
In het wateroverleg met de Tweede Kamer kreeg minister Madlener van alle partijen hetzelfde dringende verzoek: Kom over de brug met extra geld in het Deltafonds voor dijkversterkingen. “Conform de wettelijke afspraken gaan wij financieel bijdragen”, beloofde Madlener. "Het wordt meegewogen in het reguliere begrotingsproces.” De minister benadrukte dat hij 'een absoluut commitment' heeft uitgesproken in de richting van de waterschappen 'om dit samen te gaan doen'.
Hij zegde toe eind 2025 tot bestuurlijke afspraken te komen met de waterschappen. In de ogen van een meerderheid van de Tweede Kamer kwam Madlener met onvoldoende boter bij de vis. Daarom dienden zeven partijen een motie in met de strekking dat 'de regering prioriteit geeft aan waterveiligheid zodanig dat vertraging in het uitvoeren van de dijkversterkingsopgave in het HWBP wordt voorkomen'.
CU-Kamerlid Grinwis noemt de motie 'een belangrijk signaal vanuit de Kamer richting de waterschappen en met het oog op de voorjaarsnota'. De Kamer wil dat de minister dit jaar nog met de waterschappen afspraken maakt over de financiering van dijkversterkingsprojecten die in 2025 moeten worden opgestart.
In de Tweede Kamer leeft ook de wens om de kosten van de dijkversterkingen te beteugelen. De minister deelt de zorgen over de oplopende kosten van het HWBP. Hij wil de kosten beheersbaar maken door de aanbestedingen van de dijkversterkingen te standariseren. “Anders loopt het echt uit de hand”, aldus Madlener. Onlangs deed de Vereniging van Waterbouwers een aantal suggesties om de kosten van dijkversterkingen binnen de perken te houden.
Kerven Noord-Holland
Minister Madlener kreeg van de PVV vragen over het maken van ‘gaten in de duinen’ bij Castricum in Noord-Holland. Hierover ontstond onlangs ophef door uitspraken van columnist Marianne Zwagerman in De Telegraaf en in haar podcast. Volgens Zwagerman loopt de veiligheid van Nederland gevaar omdat PWN bezig is met natuurmaatregelen die de duinen zouden verzwakken. Complotdenkers bedreigden daarop de aannemer, die daarvan aangifte deed bij de politie.
Het gaat om het aanbrengen van zeven zogeheten kerven of inkepingen in de duinenrij. Madlener meldde de Tweede Kamer dat hij op eigen initiatief contact had gezocht met Zwagerman om duidelijk te maken dat duinmaatregelen juist gericht zijn op verbreding van de duinen. “Door verstuiving van het zand wordt de waterkering breder in plaats van zwakker. Herstel van natuur en milieu mag nooit ten koste gaan van onze veiligheid”, aldus de minister. D66-kamerlid Mpanzu Bamenga bedankte de minister voor het ontkrachten van desinformatie over de duinmaatregelen.
Eerlijker voor de boeren en de maatschappij.
Het pleidooi voor meer overleg in het kader van grensoverschrijdend waterbeheer met Duitsland en België, maar ook met Luxemburg, Frankrijk en Zwitserland, is wel steekhoudend. Het stroomgebied van de Rijn beslaat naast Nederland immers Zwitserland, Duitsland en Frankrijk. Stroomgebied van de Maas beslaat naast Nederland ook Frankrijk, Luxemburg, België en Duitsland. Voor zover ik weet zijn er in waterschapverband slechts een aantal pilots hier momenteel concreet mee bezig o.a. via het ontwerpen en operationaliseren van grensoverschrijdend waterbeheer rondom de Overijsselse Vecht en ook voor delen van het Roer stroomgebied dat aansluit op de Maas. Ruimte voor de rivieren in Nederland gaat maar beperkte impact hebben als niet eenzelfde inhaalslag gaat plaatsvinden in de bovenstrooms genoemde landen.
Acht kennisinstituten uit Nederland, België, Duitsland en Luxemburg gaan daarom onder coördinatie van Deltares onderzoek doen naar beter beheer van grensoverschrijdende regionale stroomgebieden. De watersnood in juli 2021 heeft geleerd dat autoriteiten hier geen goed overzicht over hebben en dat kennis over de overstromings- en droogterisico’s langs de kleinere grensoverschrijdende zijrivieren van de Maas en Rijn nog heel versnipperd is.
Het artikel stelt terecht dat voor grensoverschrijdend waterbeheer nog te weinig urgentie is.