Het kabinet heeft uit een lijst met 33 maatregelen voor grote wateren er veertien gekozen die tot en met 2032 de voorkeur krijgen. De geselecteerde maatregelen zullen echter niet allemaal binnen deze termijn worden uitgevoerd, want hiervoor is onvoldoende geld beschikbaar. Daarom volgt er nog een verdere prioritering.
De ambitie van het kabinet is om te komen tot ecologisch gezonde, toekomstbestendige grote wateren waarin hoogwaardige natuur goed samengaat met een krachtige economie. Daarvoor is de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) opgestart. Rijkswaterstaat concludeerde in een verkenning in 2017 dat voor het waarmaken van de ambitie 33 maatregelen tot en met 2050 nodig zijn. Het gaat om inrichtingsmaatregelen in de Zuidwestelijke Delta, het IJsselmeergebied, de Eems-Dollard, de Waddenzee en de grote rivieren.
De door Rijkswaterstaat genoemde maatregelen zijn allemaal nodig om waterkwaliteits- en natuurdoelen te bereiken, maar worden de komende tijd niet allemaal tegelijk uitgevoerd. Dat melden de ministers Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat en Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit in een brief die zij maandag aan de Tweede Kamer stuurden. Het kabinet geeft tot en met 2032 prioriteit aan veertien maatregelen in het kader van de PAGW.
Deze maatregelen zijn geselecteerd op basis van een analyse van onder meer ecologische urgentie en technische uitvoerbaarheid en van gebiedsgerichte overleggen. Als vanuit de regio’s substantieel financieel commitment komt voor andere maatregelen, dan kunnen die nog worden toegevoegd.
Nog verdere prioritering
Het kabinet heeft 248 miljoen euro gereserveerd voor PAGW-maatregelen tot en met 2032. Dat is niet genoeg om alle veertien inrichtingsmaatregelen uit te voeren, want het hele pakket kost ongeveer 580 miljoen euro.
Daarom zal voor de maatregelen bij grote wateren nog een verdere prioritering nodig zijn, schrijven Van Nieuwenhuizen en Schouten. Ook wordt met de regio’s overlegd wat die willen bijdragen. De ministers maken later dit jaar bekend hoe het bedrag van 248 miljoen euro wordt ingezet. Maatregelen die dan afvallen, blijven wel in beeld voor de periode na 2032.
Kaart met de vijf grote wateren I Bron: Rijkswaterstaat
Geselecteerde maatregelen
De volgende projecten zijn in beeld tot en met 2032:
Zuidwestelijke Delta
• Zandsuppletie bij de Galgeplaat in de Oosterschelde. Hiermee wordt voorkomen dat intergetijdegebieden verdwijnen en de pleisterplaats voor steltlopers behouden.
• Sedimentbeheer in de Westerschelde (fase 1). De praktijkproeven worden opgeschaald. Het gaat om het storten van baggerspecie langs de randen van de zandplaten in combinatie met het afvlakken van te sterk opgehoogde zandplaten.
• Zout en getij in Volkerak-Zoommeer. Door de aanleg van een doorlaatmiddel voor de verbinding met de Oosterschelde kan het meer weer zout worden en keert het getij terug. Daarmee verbetert de ecologische waterkwaliteit, ook in aangrenzende regionale wateren.
IJsselmeergebied
• Wieringerhoek (fase 1). Hier wordt een onderwaterlandschap met moerasoevers en ondiep water aangelegd. Ook worden de ecologische verbindingen met Waddenzee en Wieringermeerpolder versterkt.
• Oostvaardersoevers (fase 1). Er komt een ecologische verbinding tussen Oostvaardersplassen, Lepelaarsplassen en het Markermeer. Dit is een systeemverbetering waarbij de wetlands binnendijks (totaal 3.500 hectare) worden gekoppeld aan het Markermeer.
• Friese IJsselmeerkust (fase 1). Om natuur en ecologische waterkwaliteit te verbeteren worden achteroevers, ondiepe oeverzones en voorzieningen voor vismigratie aangelegd.
• Noord-Hollandse Markermeerkust. Het betreft een serie van kleinschalige projecten voor zowel achteroevers als natuurvriendelijke ondiepe oeverzones en voorzieningen voor vismigratie.
• Marker Wadden (fase 2). De archipel wordt afgerond door nog eens 500 hectare aan eilanden en 1.200 hectare ondiep water en moeras aan te leggen. Dit is een belangrijk onderdeel van het nationaal park Nieuw Land.
Waddengebied en Eems-Dollard
• Binnendijkse slibsedimentatie/Groote Polder fase 1, Eems-Dollard. Er zullen praktijkproeven worden uitgevoerd om slib uit het water te verwijderen, zodat de troebelheid afneemt.
• Verzachten van de randen en het herstel van de onderwaternatuur. Het gaat onder meer om het op een aantal locaties verzachten van de randen in combinatie met het versterken van de waterveiligheid. In de Waddenzee wordt op praktijkschaal de onderwaternatuur hersteld.
• Maatregelen voor Beheerautoriteit Wadden. Het betreft uitvoering van maatregelen voor de nog op te richten beheerautoriteit.
Rivierengebied
• Vergroten van het laag-dynamisch riviermilieu in de Maas en Rijntakken. Dit zorgt voor een verbetering voor 34 soorten.
• Bestrijden van de structurele erosie van het zomerbed en de verdroging van het winterbed. Dat gebeurt in samenhang met het onderhoud van vaargeulen.
Algemeen
• Voorbereidende acties voor programmeringen vanaf 2033. Het gaat om MIRT-onderzoeken en haalbaarheidsstudies van latere projecten.
MEER INFORMATIE
Kamerbrief van de ministers
Informatie over PAGW
Advies Commissie m.e.r. over PAGW