De monumentale entree van Diergaarde Blijdorp in Rotterdam krijgt een innovatief systeem voor de opslag en het hergebruik van regenwater. Dit bestaat uit Bufferblocks en het biofiltersysteem Bluebloqs.
Het laatste Bufferblock is vrijdag gelegd en dat werd met een kleine ceremonie gevierd. Blijdorp is een proeftuin in het kader van het innovatieprogramma VPdelta onder leiding van de TU Delft. Dat is de dierentuin al vanaf het begin van het programma 3,5 jaar geleden, vertelt Lindsey Schwidder, projectmanager waterinnovaties bij het Valorisatie Centrum van de universiteit.
Lindsey Schwidder
“Er is al veel onderzoek gedaan, omdat de diergaarde aanzienlijke uitdagingen op het gebied van waterkwaliteit heeft. Logisch met alle dieren die in het water poepen en plassen. Daarom is er al een aantal maatregelen toegepast om de kwaliteit te verbeteren. Maar het gaat ook om waterkwantiteit. Door de droge zomers zijn de mensen van Blijdorp gaan beseffen dat er veel drinkwater wordt gebruikt. Ook staan bij piekbuien diverse plekken onder water. Zoals het voorplein bij de oude entree.”
Twee innovaties
Het voorplein is flink verzakt door de jaren heen en moest worden opgehoogd. Dat leidde tot het idee om de opknapbeurt te combineren met de aanleg van een buffer voor regenwater. De bedrijven Hillblock en Field Factors hebben hiervoor het plan gemaakt. Zij passen twee eigen innovaties toe: respectievelijk het betonnen waterbuffersysteem Bufferblock en het biofiltersysteem Bluebloqs. Schwidder: “Deze oplossingen zijn eerst getest in de WaterStraat, een proeftuin op The Green Village op de campus van TU Delft.”
Regenwater zal via de omringende daken van het voorplein worden opgevangen en dan met de Bufferblocks worden gebufferd. Vervolgens zorgt Bluebloqs voor zuivering. Dit levert volgens Schwidder een goede waterkwaliteit op: “Het water is geschikt om te worden hergebruikt voor de irrigatie van planten en het schoonmaken van dierenverblijven.” De verwachting is dat Blijdorp hiermee ongeveer negenduizend kubieke meter kraanwater per jaar bespaart. Ook voorkomt het nieuwe opvangsysteem overbelasting van het riool.
Onder de grond is nu 490 vierkante meter aan Bufferblocks geplaatst. Het zuiveringssysteem wordt nog aangelegd; daarmee start de aannemer in januari. De werkzaamheden aan het voorplein zullen rond het voorjaar van 2021 worden afgerond.
Naar een circulair watersysteem
Het blijft niet bij deze maatregel. “Diergaarde Blijdorp heeft de ambitie om toe te werken naar een volledig circulair watersysteem”, zegt Schwidder. Waarom is deze proeftuin eigenlijk interessant voor TU Delft? “Het is een echte omgeving, maar eentje die wel is afgeschermd van de stad. Dat maakt het gemakkelijker om nieuwe oplossingen te testen, omdat risico’s kleiner zijn. Want in de praktijk gebeuren er toch altijd dingen die je niet helemaal had voorzien. Het is daarmee ook een heel leuke plek voor onze studenten om experimenten en onderzoek te doen.”
Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en de gemeente Rotterdam hebben financieel bijgedragen aan de aanleg van het regenopvangsysteem. Schwidder: “Het is voor hen een mooie showcase. Blijdorp trekt in een normaal jaar 1,7 miljoen bezoekers uit alle lagen van de bevolking. Er worden ook veel mensen bereikt die nog niet zo met natuurbehoud en water bezig zijn. Wij zijn nu samen aan het kijken naar de educatieve invulling en denken onder meer aan blauwe klinkers en leuke interactieve presentaties op het plein. Mogelijk kunnen bezoekers straks ook iets meenemen om thuis wat aan klimaatadaptatie te doen, zoals een Blijdorp-regenton.”
Dat Diergaarde Blijdorp in het begin niet goed op de hoogte was van het waterverbruik, is volgens Schwidder geen uitzondering. “Ik merk in gesprekken met bedrijven en organisaties dat dit veel vaker voorkomt. Het is niet altijd onwil maar soms ook onwetendheid dat ze niets doen aan verduurzaming en klimaatadaptatie. Als mensen onze proeftuinen bezoeken en zien welke innovatieve oplossingen mogelijk zijn en wat daarmee kan worden bespaard, zijn ze dikwijls meteen enthousiast.”
MEER INFORMATIE
Diergaarde Blijdorp over het klimaatbestendig voorplein
Website van innovatieprogramma VPdelta
H2O-bericht: de WaterStraat nog vier jaar open
H2O-bericht: Field Factors wint Urban Water Challenge
H2O-bericht: eerste toepassing Bufferblocks
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water
Dus bij hoogheemraadschap Delfland kies je een partij. Vervolgens hebben een paar partijen meer zetels dan andere. Daarna wordt er een Bestuursakkoord getekend door alle partijen, waar ook de minder grote (verliezende) partijen zeggenschap in hebben? Er staat ook: "De gezamenlijk gekozen hoogheemraden vertegenwoordigen in het dagelijks bestuur alle fracties". Wat betekent het dan om een fractie te vertegenwoordigen in de praktijk?
In het geval van hoogheemraadschap Delfland is stemmen op een partij dus niet super zinvol, omdat daarna toch met alle andere partijen wordt samengewerkt om tot een Bestuursakkoord te komen. Grote partijen hebben dan niet meer te bepalen dan kleine partijen?