Om afslag van zandige oevers langs de Maas tegen te gaan, worden als innovatief experiment kunstmatige kleiriffen aangebracht langs de Maas bij Oeffelt in Noord-Brabant. Het gaat om een natuurvriendelijk alternatief voor stortstenen.
Voor natuurherstel wordt op circa 10 plekken langs de Maas steile oevers aangepakt, zodat er een meer glooiende overgang ontstaat van land naar water. Deze natuurvriendelijke oevers moeten de soortenrijkdom van de rivier vergroten, omdat veel waterbeestjes en planten zich thuis voelen in ondiep water in de randen van de hoofdstroom. Dit zijn zogeheten Kaderrichtlijn Water-maatregelen, voor herstel van de ecologische waterkwaliteit.
Het nadeel van natuurvriendelijke oevers is dat de verzanding toeneemt. Dat wil zeggen dat de rivier telkens zand van de oevers hapt, waardoor er steeds meer land verdwijnt. Om dat proces te remmen, worden tot nu toe dammetjes van stortstenen gelegd in de vooroever. Op die manier breekt de golfslag en is er minder afslag van de zandige oevers.
Maaskracht
Als alternatief voor stortsteen zijn in opdracht van Maaskracht nu 15 zogeheten tidal reefs ontwikkeld. Met behulp van een 3D-printer worden deze riffen met holtes van klei geproduceerd. De riffen zijn als keramiek afgebakken, dus hard. De afmeting is 1 meter bij 50 centimeter per exemplaar.
“Deze riffen bieden voor riviernatuur meer mogelijkheden om zich erin en erop te nestelen en te leven. Het biedt een beschutte omgeving bij een sterke stroming in de Maas. Dat is goed voor de ecologische waterkwaliteit”, zegt Esther Stapper, duurzaamheidsadviseur bij Maaskracht uiterwaardenbeheer. Maaskracht verzorgt in opdracht van Rijkswaterstaat het onderhoud en natuurbeheer langs de volledige rivier de Maas. Met toestemming van Rijkswaterstaat worden de eerste riffen deze week aangebracht op de zandige oever van de Maas bij Oeffelt.
Bagger
Het liefst zou Maaskracht de riffen maken van klei afkomstig uit het Maasgebied. “Dat is onze wens voor de toekomst”, aldus Stapper. “Onze droom is dat we dit soort riffen maken van baggermateriaal uit het gebied waar ze ook weer geplaatst worden. Dan doen we aan regionaal hergebruik.”
De innovatieve kleiriffen zijn ontwikkeld door het Rotterdamse bedrijf Urban Reef. “Dit is een eerste experiment met onze riffen in een rivier. We willen graag meer doen", zegt Pierre Oskam van Urban Reef. Hij ziet het als een alternatief voor rivierhout, in de vorm van verankerde dode bomen. "Rivierhout moet om de 7 jaar worden vervangen. Onze riffen zijn duurzamer.”
Afgezien daarvan, kan een kleuter bedenken dat als plastic (a) in het milieu een probleem is én (b) "nul" vocht opneemt, dat het dan ook niet handig is om dit in wegwerpdoekjes te verwerken die NIET gescheiden ingezameld worden maar met het toiletwater worden weggespoeld.