In 2080 zullen wereldwijd twintig miljoen meer mensen dan nu worden bedreigd door kustoverstromingen als gevolg van bodemdaling en zeespiegelstijging. Dat stellen kennisinstituut Deltares en het Instituut voor Milieuvraagstukken van de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Onderzoekers van beide instituten presenteerden vandaag in Wenen op de EGU General Assembly de uitkomsten van een onderzoek naar overstromingsgevaar wereldwijd tot het eind van deze eeuw.
Conclusie van het onderzoek is dat als gevolg van bodemdaling en zeespiegelstijging de dreiging van overstromingen door zware stormen wereldwijd toeneemt. De onderzoekers hebben aan de hand van modellen bepaald dat steeds grotere gebieden zullen overstromen door genoemde factoren. Daardoor zullen in 2080 wereldwijd zestig miljoen mensen worden bedreigd; dat is vijftig procent meer dan nu, aldus het onderzoek.
Van de wereldbevolking woont tien procent in laaggelegen kustgebieden, tot tien meter boven zeeniveau. De meeste van deze gebieden liggen in China, Bangladesh, India en Indonesië. In deze kustregio’s vestigen zich steeds meer mensen door migratie en bevolkingsgroei, waardoor het aantal mensen dat risico loopt door overstromingen nog hoger kan uitvallen dan nu berekend.
De toekomstige vestigingscijfers van mensen in deze kwetsbare gebieden zijn nog niet in het onderzoek meegenomen, vertelt Deltares-onderzoeker Dirk Eilander. “Die data moeten nog worden gemaakt. Maar als je kijkt naar het laatste decennium dan neemt de migratie naar deze kustgebieden toe. Dus de verwachting is dat het aantal mensen dat risico loopt nog wel toeneemt.”
Volgens Eilander geeft het onderzoek een goed beeld van regio’s waar potentieel de grootste gevaren voor kustoverstromingen liggen. “Alhoewel in absolute aantallen enkele grote landen eruit springen, zijn het veelal kleinere eilandstaten waarvoor de gevolgen relatief het grootste zijn”. Ook Nederland behoort gezien de lage ligging tot de landen waar een groot risico bestaat op kustoverstroming. Volgens het onderzoek neemt het aantal mensen dat hier wordt bedreigd door een overstroming in 2080 toe met twintig procent door zeespiegelstijging en bodemdaling.
Onderzoekers van beide instellingen hebben een tool gemaakt over kustoverstromingen. De tool is een uitbreiding van Aqueduct, een openbaar interactief platform waarop rivieroverstromingen wereldwijd in kaart zijn gebracht.
In de upgrade van de tool worden gegevens verwerkt over veranderingen van zeewaterstanden, wereldwijde bodemdalingen gecombineerd met kans op springvloed. “Voor het eerst gebruiken de onderzoekers hiervoor volledig fysisch gebaseerde en mondiaal dekkende modellen om getij en stormen op zee te simuleren. Bovendien is een nieuwe methode gebruikt om de om wereldwijd kustoverstromingen nauwkeuriger te karteren,” aldus de instituten in een persbericht.
De nieuwe tool wordt komend najaar toegankelijk voor het publiek, vertelt Roeli Suiker van Deltares. “Op het ogenblik worden alle gegevens nog geïmplementeerd.” Het online instrument zal ook een indicatie geven van het aantal mogelijke slachtoffers bij uiteenlopende beschermingsniveaus. Mede daarom kan de tool ook worden gebruikt als beleidsinstrument bij besluiten over waterveiligheid, claimen de onderzoekers.
De tool Aqueduct vind je hier.
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water