secundair logo knw 1

Schilderachtig beeld van een gedeeltelijk ondergelopen kade I Foto: HDSR

Het nieuwe jaar is met veel neerslag begonnen en dat leidde tot hoge waterstanden in de grote rivieren. Het leverde zoals altijd mooie beelden van ondergelopen oevers en uiterwaarden op, maar voor de waterbeheerders was het geen uitzonderlijke situatie. Zij konden doorgaans volstaan met de normale maatregelen.

De piek in de Rijn bij Lobith werd in de vroege ochtend van maandag 13 januari bereikt: 13.53 meter boven Normaal Amsterdams Peil en een afvoer van ongeveer 6.200 kubieke meter per seconde. Zo’n hoge waterstand komt gemiddeld iets minder dan één keer per jaar voor. Dit niveau werd al vooraf verwacht.

Na een snelle stijging volgt nu een snelle daling. De waterstand is bij het meetpunt aan de grens met Duitsland inmiddels met meer dan een meter gedaald. 

Deze daling zet zich verder door als gevolg van een krachtig hogedrukgebied boven centraal Europa, meldt Alphons van Winden op waterpeilen.nl. Het betekent een droge week voor het weer in de stroomgebieden van de Rijn en de Maas. Hij verwacht dat aanstaande zaterdag de 11 meter boven NAP in de Rijn bij Lobith wordt onderschreden en midden volgende week de 10 meter boven NAP.

‘Bekende effecten, geen risico’
De hoogwatergolf in de Rijn gaat nu het land door. Volgens de betrokken waterschappen is de situatie niet zorgwekkend. Waterschap Rivierenland spreekt van ‘bekende effecten, geen risico’. Uiterwaarden en veel buitenpolders achter zomerkades overstromen. De dijken doen hun werk, laat het waterschap weten. Er hoeven geen aanvullende maatregelen te worden genomen.

De verhoogde waterstanden passeren gisteren en vandaag het gebied van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR). Voor de zekerheid heeft HDSR afgelopen maandag de beverholen op de Lekdijk tussen Schoonhoven en Amerongen geïnspecteerd. De bevers bleken niet actief te zijn in de buurt van de dijk.

In de IJssel waarin een deel van het water van de Rijn aftakt, was gisteren de piek bij Deventer en volgen daarna Zwolle en Kampen. Er zijn geen extra maatregelen nodig, aldus Waterschap Drents Overijsselse Delta.

Vallei en Veluwe heeft dagelijks de dijken langs de IJssel en Nederrijn geïnspecteerd. Het waterschap had extra aandacht voor de Hoenwaard bij Hattem. Hier brak in 2021 de kade – de zomerdijk – door. Door maatregelen is deze kade nu minder kwetsbaar dat voorheen.

Eens in de vijf jaar in Maas
De hoogste stand in de Maas bij Maastricht werd drie dagen eerder genoteerd: op vrijdag 10 januari met een afvoer van iets minder de 2.000 kubieke meter per seconde. Dit treedt eens in de vijf jaar op. Op 9 januari 2011 kwam voor het laatst zo’n hoge afvoer in de winter voor.

Voor Waterschap Limburg was het hoogwater in de Maas reden om op 9 januari over te gaan tot de crisisorganisatie. Op maandag 13 januari kon de crisisorganisatie worden opgeheven, omdat de waterafvoer van de rivier zich normaliseerde. Het waterschap trof maatregelen zoals het plaatsen van pompen en aanbrengen van coupures.

Nu de golf voorbij is – de afvoer van de Maas bij Maastricht is intussen gedaald tot onder 700 kubieke meter per seconde – voeren dijkwachten controles uit bij de dijken. Ook haalt Waterschap Limburg op cruciale plekken meegevoerde stronken en takken uit de beken, om stremmingen te voorkomen.

Klassieke hoogwatergolven in Rijn en Maas
Van Winden heeft het over klassieke hoogwatergolven in de Rijn en Maas. Hierbij legt het water van de eerste neerslagzone de basis en komt het water van een tweede neerslagzone daarbovenop. Met name in de winter is een reeks van neerslaggebieden nodig die het water in de rivier als het ware opstapelen tot een steeds grotere hoogwatergolf.

De daling van de waterstanden in de Rijn en Maas houdt nog zo’n zeven dagen aan. Vanaf midden volgende week wordt het zeer waarschijnlijk weer natter in hun stroomgebieden. Hoeveel regen er dan gaat vallen en of er opnieuw hoogwaters in de grote rivieren kunnen ontstaan, is volgens Van Winden nu nog niet te zeggen.

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Geachte mevr. Sien Kok,
alles is onlosmakelijk atomair verbonden binnen relativiteit van tijd/ruimte en eenheid geest stof, telen zonder chemie, inschakelen industrie en prive personen telt allemaal, maar denk ook even aan satellieten met hun negatieve effect op klimaat, 24/7. U geeft oude wetmatigheden een nieuw jasje. Succes, Jan Kalverdijk
Interessant. Hoe staat het met de PFAS-hoeveelheden die bij Chemelot in de Maas worden geloosd, wordt hier wel op gehandhaafd? 
Niet zo vreemd dat van die akker- en weidevogelsoorten de populaties teruglopen . Dat kan je zo hebben als je het vol zet met zonnepanelen en windturbines (birdblenders).
Dit heb ik ook nodig. Wij maken van slootmaaisel, een nieuw product, Wortelbeton, voor waterschap Rijnland. Artificiële Rietzudde, voor KRW- doelen. We hebben nog een toepassing van Wortelbeton en dat is veen maken. Daarmee werken we samen met gem Amsterdam en Waternet/AGV en VIP_NL. 
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
@Almer BolmanEens Almer, de laatste twee kalenderjaren waren uitzonderlijk, extreem nat. En enkele jaren daarvoor extreem droog. Het lijkt er echter op dat wateroverlast eerder een reden is om in actie te komen dan droogte. De flanken van de Veluwe (en de beken aldaar) reageren zeer snel op natte en droge perioden omdat -zoals je weet - de reservoircoëfficiënt daar gering is. Daarom is mijn plan om juist niet op de flanken - dat heeft geen zin - maar op de hoge delen (daar is de genoemde coëfficiënt groot en de grondwaterstand diep) de grondwateraanvulling te vergroten, ofwel door vermindering van de verdamping ofwel door gecontroleerde (!) infiltratie van perfect voorgezuiverd rivierwater. Het doel is te bereiken dat beken en sprengen weer hóger op het massief ontspringen en langer water voeren. Dat zal een enorme boost geven aan natuur en biodiversiteit. Het kwelwater naar de beken is overigens geen infiltratiewater, het is en blijft geïnfiltreerd regenwater. Als we in hoge delen van de Veluwe water infiltreren, kiest dat een diepe, uitermate lange, langzame weg naar de randen van de Veluwe waar het pas na eeuwen - misschien zelfs millennia - opkwelt.
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.