Volgens de Unie van Waterschappen en Rijkswaterstaat is oppervlaktewater een belangrijke duurzame energiebron voor Nederland. Het hoogheemraadschap van Rijnland gaat nu onderzoeken of het betaalbaar is om energie te winnen uit oppervlaktewater bij het gemaal in Katwijk en zo huizen, bedrijven en openbare gebouwen in de omgeving te verwarmen.
Vorige week sloot het hoogheemraadschap daartoe de samenwerkingsovereenkomst Warmtebenutting Smartpolder Katwijk met de gemeente, woningbouwcoöperatie Dunavie en energiebedrijf Alliander DGO. "Het gaat om een verdiepende businesscase waarbij we meer duidelijkheid proberen te krijgen over de kosten," zegt Rijnland woordvoerder Gerbrant Corbee. "Het onderzoek is inmiddels van start gegaan en moet in juni worden afgerond."
Een Smart polder maakt gebruik van het temperatuurverschil in het oppervlaktewater in de verschillende seizoenen om gebouwen te verwarmen of te koelen. De warmtewinning heeft daarbij een positief effect op het verbeteren van de waterkwaliteit: zo kunnen blauwalgen, botulisme en drijflagen worden bestreden.
Vorig jaar liet het hoogheemraadschap onderzoeken of het mogelijk is dit concept toe te passen bij het Katwijkse gemaal. Het hoogheemraadschap en de gemeente willen met warmte-/koudepompen de duurzame warmte en koude van het oppervlaktewater, dat in de zomer opwarmt en in de winter afkoelt, aan het water te onttrekken, in combinatie met ondergrondse warmte-koude opslag.
Volgens Corbee zijn de technische mogelijkheden aanwezig en wordt er nu fijnmaziger ingezoomd op de financiële kant. 65% van de eerder geschatte kosten van het totale project is nodig voor de aanleg van het warmtenetwerk, dat nodig is om de energie te transporteren naar de potentiële gebruikers. "Die kostencomponent is door de omvang in grote mate bepalend voor de haalbaarheid. Ook moet er duidelijkheid komen wat er minimaal moet worden uitgelegd aan warmtenet om de kosten terug te verdienen."
Corbee is er van overtuigd dat de toepassing van thermische energie past bij de duurzaamheidsdoelstellingen van alle betrokken partijen. "Dit kan zeker een bijdrage leveren aan onze energietransitie. Maar niet de enige. We onderzoeken ook andere oplossingen. Zo zijn er plannen om restwarmte van de zuivering te gebruiken, bijvoorbeeld voor het verwarmen van een zwembad."
Het gemaal in Katwijk is niet alleen voor het opwekken van thermische energie een geschikte locatie. Er wordt ook onderzoek gedaan naar de bouw van een Blue Energy centrale, waarbij energie wordt gewonnen uit het verschil in zoutgehalte tussen twee waterbronnen.