Waterschap Scheldestromen mag van de Hoge Raad geen algemene heffing aan boeren opleggen voor een zoetwatervoorziening. Dit is wel mogelijk voor gebruikers. De Hoge Raad is van mening dat de voorziening voor zoet water binnen de publieke taak van het waterschap valt.
De uitspraak van het hoogste rechtscollege is het sluitstuk van een juridische strijd die drie jaar heeft geduurd. Het draait om de principiële vraag of waterschap Scheldestromen alle agrariërs op Tholen en Sint Philipsland een extra heffing mag laten betalen voor een zoetwatervoorziening, dus ook agrariërs die hiervan geen gebruikmaken. De Hoge Raad vindt van niet, net als eerder de lagere rechtbanken.
Geen individuele prestatie
Het begon toen Maatschap Geluk in 2015 naar de rechter stapte. Het agrarische bedrijf weigerde een aanslag van ongeveer 2.250 euro voor 2014 te betalen, omdat het geen water onttrok aan de voorziening. De rechter oordeelde dat een algemene heffing niet is toegestaan. Waterschap Scheldestromen ging in hoger beroep, maar ook dat viel in het voordeel van het maatschap uit. Het waterschap besloot toen in cassatie te gaan bij de Hoge Raad. Die maakte zijn uitspraak op 16 november bekend.
Er is onterecht een aanslag in de gebruikersretributie opgelegd, is het oordeel van de Hoge Raad. Het valt niet in te zien dat het waterschap aan het maatschap een individuele prestatie in de vorm van het ter beschikking stellen van zoet water heeft geleverd. Daarom kan het waterschap in dit geval geen rechten heffen.
Niet buiten wettelijke taak
Op een ander belangrijk punt kreeg het Zeeuwse waterschap wel gelijk. Het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch oordeelde bij het hoger beroep dat de zorg voor een zoetwatervoorziening niet tot de publieke taak van waterschap Scheldestromen behoort, omdat deze zorg niet is opgenomen in het eigen reglement en hierover ook geen wettelijke bepaling bestaat. De Hoge Raad vindt dat dit oordeel blijk geeft van een onjuiste rechtsopvatting. Met de zorg voor zoet oppervlaktewater in een gebied waarin grond en grondwater te maken hebben met verzilting treedt het waterschap niet buiten de in de Waterschapswet opgedragen taak om te zorgen voor het watersysteem, aldus de uitspraak.
Onderzoek naar nieuwe regeling
Waterschap Scheldestromen schrijft in een reactie op de eigen site blij te zijn dat er eindelijk duidelijkheid is en er een definitieve uitspraak ligt. “De uitspraak geeft aan dat het waterschap de zoetwatervoorziening als waterschapstaak kan zien en in principe daarvoor mag heffen. Een op te leggen belastingplicht moet volgens de Hoge Raad gekoppeld zijn aan het onttrekken van water (dus niet voor het algemeen beschikbaar stellen).”
Zeker tachtig procent van de boeren op Tholen en Sint Philipsland gebruikt de voorziening. Zij kunnen hierdoor bij droogte het land beregenen met zoet water uit de sloot. Het water wordt aangevoerd vanuit het Volkerak en Zoommeer die met elkaar in open verbinding staan. Waterschap Scheldestromen maakt daarvoor extra kosten. Het waterschap gaat nu op basis van de uitspraak van de Hoge Raad onderzoeken hoe de zoetwatervoorziening juridisch geregeld kan worden. Dat gebeurt in overleg met de gebruikersraad en de agrarische ondernemersvereniging ZLTO.
