De Telegraaf, NRC, de Volkskrant, Hart van Nederland en verschillende regionale media besteedden vrijdag aandacht aan de onorthodoxe actie van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier om tienduizenden vissen te redden in Enkhuizen. De actie lijkt geslaagd en het hoogheemraadschap kijkt verwonderd terug.
Of de vissen inderdaad op de vlucht sloegen voor de aalscholvers bij de sluis of dat er iets anders aan de hand was, is nog niet bekend. Feit is wel dat er tien dagen geleden tienduizenden vissen in een doodlopende gracht in Enkhuizen werden aangetroffen. De vissen lagen dicht op elkaar in de gracht en leden aan zuurstofgebrek. Pogingen om dat laatste probleem via beluchters te verhelpen, brachten niet genoeg soelaas.
Reddingsactie
Daarom ondernam Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier afgelopen vrijdag een reddingsactie met netten. Ongeveer tweederde van de vissen kon zo in grotere waterarmen worden gedreven. De overgebleven vissen in de doodlopende gracht worden met pompen nog steeds van extra zuurstof voorzien. Hun situatie wordt gemonitord. De reddingsactie werd gevolgd door vele omwonenden en de landelijke en regionale media.
“Het was een succesvolle actie”, blikt hoogheemraad Klazien Hartog terug. “Toen eenmaal duidelijk werd dat de vissen niet geholpen waren met de zuurstofpompen, moesten we iets ondernemen. Als we niks hadden gedaan, waren de vissen gestorven. En het ging om hele grote aantallen, dat moeten we natuurlijk niet vergeten. Massale vissterfte in de gracht had tot stankoverlast geleid. Natuurlijk, een reddingsactie als deze kost geld, maar als we hadden moeten ruimen hadden we ook kosten gemaakt. En bovendien, als je ziet dat dieren lijden en je kunt iets doen, dan moet je ook ingrijpen.”
Het plan om de vissen met netten naar grotere wateren te drijven, werd opgesteld in samenspraak met beroeps- en sportvissers. “Als hoogheemraadschap hebben we de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de samenwerking met deze twee groepen vissers. Dat betaalt zich nu uit. Dankzij die inspanningen konden we nu snel handelen. We hebben gebruikt gemaakt van hun expertise en van hun inzet, want het waren de vissers die in de boten stonden en het werk hebben gedaan.”
Oorzaak
Hartog laat nog onderzoeken wat de precieze reden is geweest dat de vissen massaal de doodlopende gracht in zijn gezwommen. “Het kan met de aalscholvers te maken hebben. Misschien speelt ook het feit dat de Sassluis nu voor renovatie gesloten is een rol. Dat laten we nu onderzoeken, want het is volgens ons nog nooit voorgekomen dat vissen in dit seizoen zulke acties ondernemen.”
Ongeveer tweederde van de vissen is versleept naar grotere wateren bij de haven van Enkhuizen. Maar daar wacht nog een gevaar: een groep aalscholvers. “Als er al sprake was van enige kritiek op deze actie, dan misschien dat de vissen nu gegeten worden door de aalscholvers”, zegt Jorrit Voet. Maar de woordvoerder van het hoogheemraadschap weerlegt die kritiek. “Natuurlijk kan een deel van de vissen op de vlucht zijn geslagen door de vogels en is de rest gevolgd. Maar er is in die wateren genoeg ruimte om te schuilen. Bovendien zaten vissen en vogels al een hele tijd vlakbij elkaar en dat heeft tot nu toe niet tot onnatuurlijke situaties geleid.”
Media
De woordvoerder was positief verrast door de massale media-aandacht voor de reddingsactie. “We hadden regionale media uitgenodigd en bijvoorbeeld ook Hart van Nederland, maar dat zoveel verschillende pers zou komen, was wel bijzonder om mee te maken. En het was ook leuk om op deze manier aandacht te krijgen voor het werk van het waterschap.”
Dat denkt hoogheemraad Hartog ook. “Misschien waren de media een beetje kabinet- of coronamoe en zochten ze aardig ander nieuws. Voor ons is het fijn ons werk te kunnen presenteren bij een geslaagde reddingsactie en een mooie samenwerking met de sport- en beroepsvissers.”