Dijken met getijdenzand in de ondergrond hoeven mogelijk minder vaak te worden versterkt vanwege het risico op piping en dat kan een aanzienlijke besparing opleveren. Een grote praktijktest in de Zeeuws-Vlaamse Hedwigepolder moet uitwijzen of dit daadwerkelijk zo is. Voor de risicoanalyse wordt een 3D-grondwaterstromingsmodel gemaakt.
De proef wordt uitgevoerd door kennisinstituut Deltares en geotechnisch specialist Fugro in opdracht van waterschap Hollandse Delta. Zij hebben op basis van bodemopbouw en eigenschappen van de ondergrond een testlocatie op de zeedijk in de Hedwigepolder geselecteerd en zijn nu bezig om de proefopstelling te bepalen. De dijk heeft geen functie meer, waardoor de test met piping er zonder bezwaar kan worden gehouden. De resultaten zullen in 2022 bekend zijn.
Risico op piping exacter bepaald
Piping is een van de faalmechanismen waarop waterkeringen worden beoordeeld. Het gaat om het ontstaan van kanaaltjes in de zandige ondergrond waar water doorheen sijpelt. Een grotere waterstroom die zand meevoert, kan een dijk dan ernstig verzwakken. De huidige rekenregels zijn gebaseerd op rivierzand, maar door de zee aangevoerd zand is mogelijk minder gevoelig voor piping. De resultaten van een vorig jaar gehouden kleinere praktijkproef met getijdenzand in Friesland wijzen daar al op.
De bedoeling is om in de Hedwigepolder het risico op piping exacter te bepalen. Aan de hand daarvan hoeven mogelijk minder kilometers dijk met getijdenzand versterkt te worden of dijken minder breed te worden uitgevoerd dan eerder gedacht. Dit kan volgens waterschap Hollandse Delta een besparing van naar schatting 100 miljoen euro voor heel Nederland betekenen. Ook zouden milieulasten aanzienlijk kunnen worden verlaagd, omdat er minder ruimte en materiaal nodig is voor dijkversterking.
Doorlatendheid van getijdenzand gemeten
Een belangrijk aspect is de doorlatendheid van het getijdenzand. Fugro gaat dit meten met behulp van de zelf ontwikkelde AMPT-sondeertechniek. De afkorting staat voor anisotrope mini-pompproef. De techniek is een aanvulling op Hydraulic Profiling Tool of HPT-sonderingen.
Voordeel van deze methode is volgens Fugro dat de opbouw van de ondergrond veel gedetailleerder in beeld komt. Dit zorgt voor een natuurgetrouw digitaal 3D-model van de ondergrond. Deltares gebruikt de meetgegevens om een 3D-grondwaterstromingsmodel te maken, dat een nauwkeurig inzicht biedt in de waterstromen door het zandpakket. De verwachting is dat dit leidt tot betere resultaten bij de piping-risicoanalyse.
De proef maakt onderdeel uit van het Living Lab Hedwige-Prosperpolder. Deze in Nederland en Vlaanderen gelegen polder wordt teruggegeven aan de natuur en is daarom zeer geschikt voor zulke experimenten. Waterschap Hollandse Delta krijgt voor de pipingproef een subsidie van 5 miljoen euro vanuit de Kennis- en Innovatieagenda van het Hoogwaterbeschermingsprogramma.
MEER INFORMATIE
H2O Actueel: aankondiging praktijktest
H2O Actueel: resultaten Friese proef