North Water heeft een grote industriewaterzuivering in het Groningse dorp Garmerwolde in gebruik genomen. De nieuwe waterfabriek gaat leveren aan industriële bedrijven in de Eemshaven, te beginnen met het datacenter van Google. Als bron wordt oppervlaktewater gebruikt.
De industriewaterzuivering is klaar voor levering en dat was voor North Water, Waterbedrijf Groningen en Google reden om er vandaag mee naar buiten te treden. De zuivering in Garmerwolde is in vijf jaar gerealiseerd – door de drie partijen omschreven als ‘een ambitieuze planning maar het is gelukt’ – en gaat jaarlijks tien miljoen kubieke meter industriewater produceren.
Perry van der Marel
“De hoeveelheid is te vergelijken met het watergebruik van de stad Groningen plus enkele omringende plaatsen”, zegt directeur Perry van der Marel van North Water. Zijn bedrijf is een joint venture van Waterbedrijf Groningen en Evides Industriewater die wateroplossingen voor industrieën in Noord-Nederland ontwikkelt. Het doel is om daarmee laagwaardig gebruik van drinkwater te vermijden. In Garmerwolde wordt water uit het Eemskanaal als bron gebruikt.
In toekomst verdubbeling van capaciteit mogelijk
Het geproduceerde water is grotendeels bestemd voor industrie in het Eemshavengebied, om te worden gebruikt als proces- en koelwater. Daarvoor is een nieuw transportleidingtracé met een lengte van 28 kilometer aangelegd. “Het is een ‘multi-client’ installatie en dat is redelijk uniek”, vertelt Van der Marel. “We leveren straks als eerste water aan het datacenter van Google, maar ons water is ook beschikbaar voor andere industriële bedrijven in de Eemshaven.”
Aanleg van de transportleiding
Er blijft nog wat over voor een duurzaam waternet op het industrieterrein in Delfzijl, dat North Water wil opzetten. Volgens Van der Marel is al rekening gehouden met een toekomstige uitbreiding van de industriewaterzuivering, zodat dan ook aan bedrijven op andere plekken kan worden geleverd. “We hebben voorzieningen getroffen waarmee de capaciteit kan worden verdubbeld.”
De afnemers van het industriewater betalen ongeveer een euro per kubieke meter. Dat is vergelijkbaar met de prijs van drinkwater, zegt Van der Marel. “Het hele idee van een alternatief voor het laagwaardig gebruik van drinkwater is erop gestoeld dat de klant in ieder geval niet meer moet betalen en liefst goedkoper uit is.”
Martin Leeuwerke
Martin Leeuwerke, sectormanager watervoorziening bij Waterbedrijf Groningen, noemt de waterfabriek een goed voorbeeld van het watertransitietraject dat in de regio is ingezet. “In Noordoost-Groningen is er een toenemende vraag van bedrijven en consumenten naar drinkwater, terwijl de drinkwaterbronnen gelimiteerd zijn. Het maakt er niet gemakkelijker op dat drinkwater niet duur is, maar wel erg kostbaar. We moeten dus hiermee anders omgaan. Een van de elementen is om de industrie aan ander water te krijgen.”
Onderzoek naar gebruik van effluent
De industriewaterzuivering is te vinden op het terrein van rioolwaterzuiveringsinstallatie Garmerwolde van waterschap Noorderzijlvest. Daardoor kunnen gezamenlijke faciliteiten worden gebruikt, vertelt Van der Marel. Ook is het mogelijk om het slib dat resteert na het zuiveringsproces over een afstand van slechts enkele honderden meters te transporteren naar de rwzi, waar het tot biogas wordt verwerkt.
Van der Marel noemt nog een ander voordeel. “Wij willen op termijn geen oppervlaktewater meer gebruiken, maar effluent van de rwzi. Kun je nog meer circulair zijn dan het afvalwater van de stad Groningen in te zetten voor de industrie in de Eemshaven?” Daarvoor is eerst uitgebreid onderzoek nodig naar hoe effluent zich gedraagt in onder meer de zuivering en transportleiding. “Het onderzoeksprogramma zal duren tot 2027, is nu de planning. Rond die tijd willen we ook het afvalwater gaan inzetten.”
Waarom staat de industriewaterzuivering in Garmerwolde en niet in de Eemshaven waar de afnemers zitten? De belangrijkste reden is volgens Van der Marel dat het water in het Eemskanaal verder landinwaarts niet meer zout van samenstelling is. “Je kunt weliswaar zout uit water halen, maar dat is lastiger en kost meer energie dan als je zoet water gebruikt. Een andere reden is dat we op deze locatie Noorderzijlvest als samenwerkingspartner hebben gevonden.”
Fikse financiële bijdrage van Google
Google wordt de eerste afnemer en zet het water in voor koeling bij het datacenter in de Eemshaven. De techgigant speelde een belangrijke rol als partner bij de totstandkoming van de waterfabriek. Google investeerde ruim 45 miljoen euro in het project, ongeveer de helft van het totale budget.
Rita Margarido
Rita Margarido, portfoliomanager voor de energie- en locatiestrategie van datacenters bij Google, licht toe: “We hebben ook naar veel andere mogelijkheden gekeken, maar kwamen tot de conclusie dat dit project de grootste potentie had en de meeste kansen voor duurzaamheid bood voor zowel ons als de regio. Wij kunnen nu gebruikmaken van een meer duurzame waterbron dan drinkwater. Daarmee past het project mooi binnen onze eigen duurzaamheidsreis.”
Hoeveel water er naar het datacenter gaat, wil Margarido niet zeggen. “Vanwege redenen van vertrouwelijkheid en eigendomsrechtelijke aspecten maken we dat niet openbaar.” Zij houdt het bij een algemene verwijzing naar het watergebruik van de informatie- en communicatiesector, zoals berekend door het Centraal Bureau voor de Statistiek. “Dat is 0,042 procent van het totale watergebruik in Nederland. Datacenters zijn hierbij inbegrepen.”
Datacenter Google in Eemshaven
Water is volgens Margarido de meest energiezuinige manier om de temperatuur van apparaten en servers te regelen. “We kunnen zo het gebruik van koelers en elektriciteit minimaliseren. We doen dat op een verantwoorde manier met twee vormen van waterkoeling: open en gesloten systemen. Deze methode is meer dan 50 procent efficiënter dan het alternatief van eenmalige koeling.” De samenwerking met North Water en Waterbedrijf Groningen wordt voortgezet, besluit Margarido. “De volgende stap is om te onderzoeken of we afvalwater voor koeling kunnen gebruiken.”
MEER INFORMATIE
Bericht op site Waterbedrijf Groningen (met video's)
Website North Water
Animatie waterzuiveringsproces
H2O Actueel: industriewaternet Delfzijl
H2O Actueel: Minister over drinkwatergebruik voor koeling datacenters in Noord-Holland