In de polder Beschoot bij Oudendijk is een uitgebreid gangenstelsel van muskusratten aangetroffen in het buitentalud van de Westfriese Omringdijk. Dankzij speurwerk van een muskusrattenbestrijder en zijn hond werd een mogelijke gang onder de dijk vroegtijdig ontdekt en onderzocht. De dijk bleek uiteindelijk niet doorboord, maar de vondst onderstreept het belang van blijvende waakzaamheid en bestrijding.
Dat er muskusratten actief zijn in de polder was al bekend; een bestrijder ving er de afgelopen periode honderden exemplaren. Toen zijn speurhonden deze week aan beide zijden van de dijk aansloegen, werd gevreesd dat er een gang onder de dijk door liep. Samen met medewerkers van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en collega’s van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden is de situatie grondig onderzocht.
De vermoedelijke gangen zijn van bovenaf uitgegraven tot in de dijk. Daarbij werden resten van nesten gevonden, maar in de dijk zelf kon de gang niet verder blootgelegd worden. Een rioolcamera werd ingezet, maar die stuitte op gras en nestmateriaal. Uiteindelijk is verder gegraven in het talud. Daaruit bleek dat de gangen aan zowel de binnen- als buitenzijde van de dijk doodliepen. De dijk is dus niet doorboord.
Bij aanvullend onderzoek werd in het buitentalud een stelsel van circa tien gangen aangetroffen over een lengte van ongeveer tweehonderd meter. Deze varieerden in lengte van twee tot twaalf meter. Alle gangen zijn opengelegd om beter inzicht te krijgen in het gedrag van de muskusrat. De ondergrond bleek op sommige plekken instabiel; er is voorzichtig gewerkt om verzakking te voorkomen.
De vondst past in een bredere trend. In 2024 werden in Nederland ruim 65.000 muskusratten gevangen – ruim 10.000 meer dan het jaar ervoor. In West- en Midden-Nederland ging het om 40.740 dieren. Met name de Krimpenerwaard en het gebied van waterschap Amstel, Gooi en Vecht lieten een sterke stijging zien. Extra inzet van bestrijders draagt bij aan deze toename in vangsten. De waterschappen hebben de ambitie om Nederland tegen 2034 muskusratvrij te maken. In de komende jaren worden daarvoor nieuwe bestrijders opgeleid en blijft monitoring een belangrijke pijler.
Portefeuillehouder Waterveiligheid Arnold Langeveld van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier benadrukt het belang van blijvende inzet van muskusrattenvangers. “De muskusrat laat zich niet zien maar met zijn gegraaf bedreigt hij wel de stabiliteit van de dijk, en dus de waterveiligheid. Het is onvoorspelbaar wat er gebeurt als we dit soort gangen niet tijdig ontdekken. Daarom moeten we volop blijven inzetten op het bestrijden van deze exoot.”
