In de week dat het Europees Parlement instemt met hergebruik van gezuiverd afvalwater voor irrigatie en beregening van gewassen in de landbouw (een hamerstuk), publiceren onderzoekers een studie waaruit blijkt dat gezuiverd afvalwater bijdraagt aan een disbalans tussen stikstof en fosfaat in oppervlaktewater. Deze scheve verhouding kan de groei van stikstofminnende algen (giftige blauwalgen) bevorderen, aldus de onderzoekers.
De oorzaak van de disbalans is dat waterzuiveringsinstallaties beter in staat zijn fosfaat te verwijderen dan stikstof, stellen de onderzoekers die hun studie hebben gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS. Het betreft een internationaal team van wetenschappers, waar ook onderzoekers van Wageningen Universiteit deel van uitmaken.
De investeringen in het verbeteren van de afvalwaterzuivering heeft tot gevolg dat er weliswaar minder nutriënten in het oppervlaktewater terecht komen, maar dat dit relatief ook steeds meer stikstof en minder fosfaat bevat.
Focus
Die verhouding is ook van invloed op het ontstaan van giftige algenbloei, aldus de onderzoekers. Ze concluderen in hun studie dan ook dat de focus van de waterkwaliteitsverbetering niet alleen moet liggen op het verminderen van de voedingsstoffen, maar ook op een betere balans tussen stikstof en fosfaat.
Het probleem doet zich overal voor. “Wereldwijd zien we de balans tussen stikstof en fosfaat in oppervlaktewater doorslaan naar stikstof”, stelt Annette Janssen, onderzoeker aan de Wageningse onderzoeksgroep Water Systems and Global Change.
Nederland
Dat geldt ook voor Nederland dat vooroploopt in het verbeteren van de afvalwaterzuivering. Janssen: “Maar zelfs in Nederland waren we jarenlang beter in het verwijderen van fosfaat dan stikstof uit het afvalwater.”
In een land als China is de disbalans in de periode 2008-2017 sterk toegenomen, waardoor het land kampt met grote populaties blauwalgen die de drinkwatervoorziening bedreigen. “Het is voorgekomen dat een blauwalgenplaag in China de drinkwatervoorziening van miljoenen mensen blokkeerde”, aldus Janssen.
-advertentie-
Europees Parlement
Het Europees Parlement stemde deze week in met de regelgeving die het mogelijk maakt om gezuiverd afvalwater te gebruiken in de landbouw. Het besluit werd zonder stemming aangenomen; in december vorig jaar werd de deal al gesloten tussen het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Europese lidstaten. De nieuwe regelgeving wordt binnenkort gepubliceerd en wordt over drie jaar van kracht.
In meerdere landen wordt effluent al langer hergebruikt voor irrigatie of beregening, maar dat gebeurde op basis van eigen regelgeving. Met deze Europese regeling zijn minimumeisen ingesteld waardoor hergebruik van afvalwater in de hele EU aan dezelfde regels moet voldoen.
6,6 miljard kubieke meter
De Italiaanse Europarlementariër Simona Bonafe, die namens het parlement de onderhandelingen met de Europese Commissie en de lidstaten voerde, zegt dat met deze regelgeving 6,6 miljard kubieke meter afvalwater beschikbaar komt voor irrigatie of beregening in 2025. Nu is dat nog 1,1 miljard kubieke meter.
Opschalen van het hergebruik van gezuiverd afvalwater vergt een investering van 'minder dan 700 miljoen euro', aldus Bonafe. Hergebruik op genoemde schaal zou onttrekking van oppervlaktewater en grondwater in de EU met 5 procent doen verminderen.
Waterschaarste en droogte wordt voor veel lidstaten een steeds groter probleem. Minstens 11 procent van de Europese bevolking en 17 procent van het grondgebied is getroffen door waterschaarste. In de zomer wordt meer dan de helft van de bevolking in het Middellandse Zeegebied getroffen door waterstress, aldus de Europese Commissie.
MEER INFORMATIE
Onderzoek disbalans in PNAS
Europese Unie staat gebruik effluent in landbouw toe
