De Europese Unie wil dat de Europese bodem in 2050 gezond is en werkt aan wetgeving om dat doel te bereiken. Een groep wetenschappers, waaronder Wim van der Putten (NIOO-KNAW), publiceerde in Science een artikel met aanbevelingen en uitdagingen. ‘Wetgeving moet handhaafbaar zijn en op globale schaal positieve effecten hebben.’
“Het is niet best gesteld met de gezondheid van onze bodem”, stelt Van der Putten. “Tot nu toe is er altijd vooral gekeken naar de bodemkwaliteit, waarmee bedoeld werd hoeveel voedsel een bodem kan produceren.”
Wim van der PuttenMaar een bodem heeft meer functies. Daarbij kan volgens Van der Putten gedacht worden aan bescherming tegen ziektes of het tegengaan van de gevolgen van klimaatverandering. “We zien nu bijvoorbeeld al dat bodems die veel produceren, minder goed in staat zijn om water vast te houden. Gezonde bodems zijn trouwens ook goed voor de waterkwaliteit. Zonder gezonde, biodiverse bodem geen gezonde samenleving. Daarvoor is de biologisch juiste samenstelling van de bodem dus enorm belangrijk.”
In het artikel pleiten de onderzoekers ervoor om de Europese wetgeving handhaafbaar en meetbaar te maken. “Een gezonde bodem zit vol organismen. Het wordt veel te duur en te complex om dat allemaal te gaan meten. Sterker nog, dan loop je het risico dat Europese landen om die reden afhaken bij de Europese regelgeving.”
Van der Putten wil daarom dat er een zo eenvoudig mogelijk meetinstrument komt. “Het zou mooi zijn als we bodemorganische stof als proxy kunnen nemen voor de gezondheid van de bodem. Daar zou je een ondergrens aan kunnen verbinden. Boven die grens is de gezondheid van de bodem dan in orde. Of dit een goede maat is, dient nog wel te worden geverifieerd.”
Naast het belang van handhaafbaarheid van de komende Europese regels wijzen de onderzoekers ook op de wereldwijde samenhang van bodemgezondheid. Hun artikel kreeg niet voor niets de titel ‘Soil biodiversity needs policy without borders’. “Mensen realiseren zich vaak niet dat de bodemkwaliteit wereldwijd wordt bepaald. Onze dieren eten soja uit Zuid Amerika. Daardoor hebben wij te maken met eutrofiëring en raakt daar de bodem uitgeput. Het is dus belangrijk om wereldwijd te kijken en deze Europese wet zou ook andere landen en regio’s moeten stimuleren om hun eigen bodem te beschermen.”