Grilliger neerslag, warmer water, verdrinkende wadplaten en verdroogde natuurgebieden, de gevolgen van de klimaatverandering voor het Waddengebied zijn door de Waddenacademie samengevat in een factsheet.
Piet HoekstraDe factsheet ‘Klimaatverandering in Nederland. Feiten, trends en ontwikkelingen die relevant zijn voor het Waddengebied’ is gebaseerd op twee rapporten: het Sixth Assessment Report van het IPCC en het KNMI Klimaatsignaal ’21. “Vanuit onze rol als kennisregisseur voor wat betreft de wetenschappelijke inzichten die relevant zijn voor het waddengebied, leek het ons goed de beschikbare informatie laagdrempelig en voor een breder publiek te presenteren”, legt Piet Hoekstra uit. Hoekstra is hoofdauteur van de factsheet, directielid van de Waddenacademie en hoogleraar Fysische Geografie aan de Universiteit Utrecht.
Volgens Hoekstra levert de klimaatverandering grote uitdagingen op voor het Waddengebied. “Kijken we naar de beschikbaarheid van zoet water, dan zie je een keten vanaf het vasteland, via de zee naar de eilanden. Hoosbuien afgewisseld met droogte hebben gevolgen voor de landbouw, maar bijvoorbeeld ook voor de beschikbaarheid van het drinkwater op de eilanden en natuurlijk de ecosystemen in de Waddenzee zelf. Veranderingen in de aanvoer van zoetwater leiden tot wisselende zoutgehaltes bijvoorbeeld.”
Zeespiegelstijging
Door de zeespiegelstijging zullen, zo meent Hoekstra, op de langere termijn Wadplaten gaan verdrinken. “Dat maakt zeespiegelstijging een van de grootste uitdagingen voor het gebied. Want de droogvallende platen en de werking van de getijden zijn zo bepalend voor de ecosystemen en overigens ook voor de status als Unesco-werelderfgoedgebied. De vraag zal zijn of ze mee kunnen groeien met de zeespiegelstijging dankzij sediment uit de Noordzee. Maar voor sommige gebieden in de westelijke Waddenzee is het niet ondenkbaar dat de zeespiegel sneller zal stijgen dan de platen kunnen groeien.”
Onder de noemer ‘relevant voor het Waddengebied’ bekeken de auteurs niet alleen de ontwikkelingen rond de Waddenzee, maar bijvoorbeeld ook het Arctisch gebied. “Voor veel trekvogels vormt de Waddenzee een belangrijke pleisterplek op de reis van Siberië naar Afrika en terug. De opwarming van het arctisch gebied, die sneller gaat dan bij ons, zorgt ervoor dat de leefgebieden van plant- en diersoorten verdwijnen. Het trek- en broedgedrag van de vogels verandert. Dat is slechts een klein voorbeeld om te laten zien dat de klimaatcrisis echt mondiaal is en dat veranderingen elders ook voor onze natuur van groot belang zijn.”
De Waddenacademie verwacht met deze factsheet een nieuwe serie te starten. “Deze publicatie is bedoeld voor alle betrokkenen bij de Wadden: de inwoners, de gebiedsbeheerders, de landbouw en bijvoorbeeld ook de toeristische sector. Deze doelgroepen zijn actief in het gebied, maar zullen waarschijnlijk niet de tijd hebben om vuistdikke rapporten door te ploegen. Daarom zullen we afhankelijk van de actualiteit de komende jaren met nieuwe factsheets komen.”
MEER INFORMATIE
De factsheet ‘Klimaatverandering in Nederland. Feiten, trends en ontwikkelingen die relevant zijn voor het Waddengebied’ (pdf)