Veel deskundigen verwachten dat dit jaar wereldwijd de risico’s voor de economie en maatschappij toenemen. Extreem weer en een falende aanpak van klimaatverandering behoren tot de grootste bedreigingen. Watercrises staan vanwege hun impact hoog op de lijst in het Global Risks Report voor 2018.
In Davos vindt deze week het World Economic Forum plaats. Bij dit jaarlijkse onderonsje van de mondiale politieke en zakelijke elite is premier Mark Rutte van de partij en maakt ook Donald Trump zijn opwachting. Traditiegetrouw wordt aan de vooravond van het forum het Global Risks Report gepubliceerd. In het rapport is een lijst met de grootste bedreigingen voor de wereld opgenomen, gebaseerd op een enquête onder een kleine duizend experts en beslissers. Zij geven hun oordeel over zowel de waarschijnlijkheid als de impact van dertig mondiale risico’s.
Optimistisch zijn de ondervraagden niet: 59 procent verwacht dat in 2018 de risico’s toenemen, terwijl slechts 7 procent een vermindering voorspellen. Op de lijst staan vijf milieurisico’s: extreme weersomstandigheden, natuurrampen, door de mens veroorzaakte milieurampen, falende aanpak van de gevolgen van klimaatverandering en verlies aan biodiversiteit en ineenstorting van ecosystemen. Deze risico’s nemen net als vorig jaar een prominente plek op de lijst in. Ook cybersecurity is een heet hangijzer, terwijl economische bedreigingen minder hoog staan.
Extreem weer is het grootste risico als het gaat om hoe waarschijnlijk het is dat een risico optreedt, gevolgd door natuurrampen op plaats twee. Ook het niet tegengaan van klimaatverandering (5) en milieurampen die door mensen worden veroorzaakt (7) staan in de top tien. Wat betreft de impact van risico’s staat extreem weer tweede, na massavernietigingswapens. Top vijfklasseringen zijn er verder voor natuurrampen (3) en het onvermogen om klimaatverandering aan te pakken (4). Het risico van verlies aan biodiversiteit en ineenstorting van ecosystemen staat op nummer acht.
Volgens het rapport van het World Economic Forum is het niet verwonderlijk dat experts milieurisico’s zo hoog plaatsen. Het afgelopen jaar werd gekarakteriseerd door vernietigende orkanen, extreme temperaturen en voor het eerst in vier jaar een stijging van CO2-emissies. De samenstellers wijzen erop dat vooral extreme regenval tot bijzonder veel schade leidt. Bij acht van de tien natuurrampen waarbij in de eerste helft van 2017 de meeste doden vielen, ging het om overstromingen of aardverschuivingen. Stormen en andere met het weer samenhangende gebeurtenissen zijn een belangrijke oorzaak dat mensen hun huis moeten verlaten; in 2016 ging het om 76 procent van de 31,1 miljoen mensen die moesten vertrekken. De schrijvers van het rapport stellen dat de trend van natiestaat-unilateralisme – tussen de regels door: het huidige beleid van de VS - het moeilijker maakt om de langdurige, multilaterale antwoorden vol te houden die nodig zijn om de wereldwijde opwarming en de teloorgang van het milieu het hoofd te bieden.
Wat betreft de impact van risico’s staan watercrises op de vijfde plaats. Dit is een daling vergeleken met de laatste drie jaar; in 2015 stonden deze crises zelfs nog op één. Een watercrisis wordt omschreven als maatschappelijk probleem. Het gaat om een duidelijke afname van de beschikbare kwaliteit en kwantiteit van zoetwater, met schadelijke effecten voor de gezondheid van mensen en/of economische activiteiten. Het rapport wijst op een recente studie van de Lancet Commission on Pollution and Health, waaruit blijkt dat de jaarlijkse kosten van bodem- en waterverontreiniging mondiaal zo’n 4,6 biljoen dollar bedragen. Dit komt neer op 6,2 procent van de output. Volgens het rapport worden de met verontreiniging samenhangende gevaren voor de gezondheid nog steeds niet goed begrepen.
In een reactie op het rapport juicht de Unie van Waterschappen toe dat het klimaat- en waterbewustzijn in de internationale politiek toeneemt. De urgentie lijkt te stijgen om aan de slag te gaan met een effectieve klimaataanpak. De Unie wijst op de vele duurzaamheidsinitiatieven die de waterschappen samen met andere partijen ondernemen. Die bieden in het nieuwe jaar nog grotere kansen om het verschil te maken.
Meer informatie
Download van Global Risks Report
Reactie van Unie van Waterschappen
Waterblog van Rutte bij forum in 2017
