Europese Commissie zet in op grootschalig natuurherstel en forse reductie pesticidengebruik

De Europese Commissie komt met een nieuwe natuurherstelwet die een einde moet maken aan de verslechtering van ecosystemen in water- en groene gebieden. De  commissie zet voorts in op halvering van het pesticidengebruik in 2030 ten opzichte van 2016. Eurocommissaris Frans Timmermans presenteerde vandaag de plannen.

De natuurherstelwet is de allereerste wetgeving die expliciet gericht is op het herstel van de natuur in Europa, schrijft de commissie. De wet is gericht op herstel van ‘waterrijke gebieden, rivieren, bossen, graslanden, mariene ecosystemen en stedelijke milieus in de EU’ en geldt als aanvulling op bestaande wetgeving.

De lidstaten krijgen te maken met juridisch bindende doelstellingen voor natuurherstel in ecosystemen. Prioriteit krijgen de systemen die koolstof opslaan en de gevolgen van natuurrampen zoals overstromingen voorkomen of beperken.

Zo zet de commissie onder meer in op het herstel en vernatting van gedraineerde veengebieden die voor de landbouw worden gebruikt en in turfwinningsgebieden. Ook moet in 2030 ten minste 25.000 km aan rivieren zijn omgevormd tot vrij stromende rivieren.

Pesticiden
Halvering van de hoeveelheid pesticiden in 2030 is een opgave voor de gehele Europese Unie. De bijdrage van EU-landen is afhankelijk van het gebruik van pesticiden in de afgelopen jaren. Voor Nederland komt dat naar verwachting neer op een reductie van 50 procent. De EU-landen moeten jaarlijks aan Brussel rapporteren.

Naast de nieuwe reductiedoelen wil de commissie ook een algeheel verbod op het gebruik van pesticides in ‘kwetsbare gebieden’, zoals stadsparken, speeltuinen en in de omgeving van scholen en sportvelden.

De pesticideregels zijn het eerste concrete uitvloeisel van de zogeheten ‘Boer tot Bord-strategie’, bedoeld om de landbouw te vergroenen. De nu aangekondigde reductieopgave komt vooral terecht op het bord van de boeren, die vrezen dat beperking van het gebruik van bestrijdingsmiddelen leidt tot opbrengstverliezen. Ze verzetten zich dan ook tegen de maatregelen. Ander argument dat wordt gebruikt tegen invoering van de maatregelen is de onzekerheid over de wereldwijde voedselproductie als gevolg van de Russische inval in Oekraïne en geopolitieke spanningen.

Uitstel
Een en ander leidde al tot uitstel van de plannen die in maart zouden worden gepresenteerd, maar volgens Timmermans moeten de maatregelen er nu toch echt komen. “70 procent van de grond is niet in goede gezondheid. 80 procent daarvan is landbouwgrond. Dus het is voor de bestaanszekerheid van de boeren op de langere termijn belangrijk dat die grond weer gezond wordt”, zei hij tegen de NOS.

De commissie benadrukt dat boeren volledig gecompenseerd worden gedurende een overgangsperiode van vijf jaar, waarin ze moeten overstappen van chemische middelen naar een meer ‘geïntegreerde plaagbestrijding’ met biologisch bestrijdingsmiddelen en toepassing van precisielandbouw. Daarvoor worden de begrotingsregels aangepast.

Het Europees Parlement en de 27 EU-lidstaten moeten nog instemmen met de voorstellen. Dat moet in het najaar gebeuren. De verwachting is dat de nieuwe regels op zijn vroegst in 2024 ingaan.