In haar tweejaarlijkse landenrapport oordeelt de Europese Commissie opnieuw streng over de staat van de Nederlandse wateren. Hoewel er ook lichte vooruitgang is geboekt, voldoet slechts 0,3 procent van alle oppervlaktewaterlichamen aan de ecologische doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) en is slechts 39,2 procent chemisch gezien op orde.
Met het grondwater is het iets beter gesteld, maar toch slaagt 13 procent er nog altijd niet in een goede chemische staat te bereiken. De commissie wijst de landbouw aan als een van de belangrijkste veroorzakers van de waterverontreiniging in Nederland.
"Nederland moet zijn nitraatactieprogramma substantieel versterken met maatregelen die afgestemd zijn op de ernst en de urgentie van de situatie, in overeenstemming met de verplichtingen van de nitratenrichtlijn, en ervoor zorgen dat de doelstellingen van de kaderrichtlijn water en de wetgeving voor Natura 2000 worden gehaald", aldus het rapport.
Inmiddels heeft de commissie zelf ook ingegrepen: vorige week bepaalde ze dat de derogatie van de Nitraatrichtlijn de komende jaren stapsgewijs moet worden afgebouwd. Dankzij deze uitzonderingsregel mogen boeren in Nederland meer mest uitrijden dan in andere landen.
Kwetsbaar
In de landenrapporten wordt elke twee jaar verslag gedaan van de evaluatie van de uitvoering van het milieubeleid in de EU-lidstaten. De cijfers voor de waterkwaliteit komen uit de 2e Stroomgebiedbeheerplannen uit 2020 en zijn dus niet nieuw.
Toch zijn ze voor Vewin aanleiding om weer voor extra maatregelen te pleiten. De vereniging van drinkwaterbedrijven wil dat Nederland nu "alles op alles zet" om de waterkwaliteitsdoelen van 2027 te halen en niet wacht op de tussenevaluatie van de KRW in 2024, schrijft ze in een reactie op het rapport. "Daarbij moeten de kansen die het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en de daarbij horende gebiedsprogramma’s biedt, worden benut."
"Het gaat ons natuurlijk om de drinkwaterbronnen", verklaart woordvoerder Patricia van der Linden. "Oppervlaktewater is heel kwetsbaar, helemaal als het zo droog is als deze zomer. Vervuiling leidt dan al snel tot innamestops. Het rapport bevestigt ons pleidooi dat er méér nodig is om de KRW-doelen te halen."
Regie
Volgens Vewin moet de verbetering van de kwaliteit en de beschikbaarheid van drinkwaterbronnen daarom prioriteit krijgen in het NPLG. Het Rijk moet aan de provincies meegeven dat het halen van de KRW-doelen bij drinkwaterbronnen opgenomen moet worden in de provinciale gebiedsprogramma’s. Ook moet het Rijk de regie voeren over de uitvoering van de maatregelen, meent de koepel.
