Vitens heeft het onderzoek afgerond naar het waarom van drie recente drinkwaterincidenten in Gelderland waarbij grootschalige kookadviezen zijn afgegeven. Zij zijn naar alle waarschijnlijkheid veroorzaakt door technische gebreken die aan het licht kwamen door plotseling zeer hoge grondwaterstanden. Het waterbedrijf wil met aanpassingen in de werkwijze beter inspelen op weersextremen.
De problemen deden zich in mei en juni voor bij de productielocaties Ellecom, Dinxperlo en Goor en duurden steeds diverse dagen. Vitens gaf uit voorzorg aan achtereenvolgens 46.000, 25.000 en 6.000 huishoudens het advies om drinkwater eerst drie minuten te koken, alvorens het voor consumptie te gebruiken. Het leidde zoals zo vaak tot een run op flessen water in supermarkten.
In alle drie de gevallen was het drinkwater verontreinigd met de enterococcen-bacterie, wat bleek uit reguliere testen op de productielocaties. De bacterie kan een risico vormen voor mensen met een kwetsbare gezondheid of een verminderde weerstand. Vitens nam telkens maatregelen om het kookadvies zo snel mogelijk te kunnen intrekken.
Water van buitenaf
Vitens concludeert nu na onderzoek dat de bacteriële verontreinigingen verband houden met het aanhoudende natte weer. “Door de extreem hoge grondwaterstanden in mei en juni van dit jaar kwamen onderdelen in productiebedrijven die normaal droog staan in aanraking met water van buitenaf (regen- en grondwater).” Het drinkwaterbedrijf noemt deze grondwaterstanden in een bericht “bevorderende omstandigheden voor het ontstaan van de verontreiniging.”
Bij het incident in Ellecom wordt gewezen op technische mankementen. “Het is niet eenduidig vast te stellen of één van deze mankementen uiteindelijk de oorzaak is van de verontreiniging, maar dat is wel aannemelijk. Tijdens de laatste bouwkundige inspectie uit 2020 waren geen afwijkingen aan het licht gekomen.”
Twee beschadigingen bij het productiebedrijf in Dinxperlo kunnen beide een verklaring bieden. Het gaat onder meer om een scheur in het dak van de waterkelder. De beschadigingen zijn gerepareerd. In Goor was bij vier winputten een afdichting verkeerd gemonteerd, waardoor verontreinigd water kon binnendringen. Hier zijn technische aanpassingen gedaan.
Betere aansluiting op weersextremen
Het is door de klimaatverandering te verwachten dat plotseling hogere grondwaterstanden in de toekomst vaker zullen optreden, stelt Vitens. Daarom past het waterbedrijf de eigen werkwijze aan, zodat deze beter aansluit op weersextremen. Zo moeten misschien vaker fysieke controles worden uitgevoerd.
Vitens wil ook onderzoeken of een aanpassing van de bouwnormen van winputten en productielocaties nodig is. Dan zouden ze beter beschermd zijn tegen hoge grondwaterstanden en extreme regenval.
