In het riool van de Engelse badplaats Sidmouth is een vetberg met een lengte van 64 meter ontdekt. Een vastgekoekte massa van een dergelijke omvang komt in Nederland niet voor, omdat rioolbeheerders de leidingen frequenter onderhouden. Het probleem van het lozen van vet is volgens Stichting RIONED wel vergelijkbaar.
Medewerkers van het waterbedrijf South West Water deden de ontdekking in Sidmouth tijdens een routinecontrole. De vetberg bestaat onder meer uit hard vet, olie en vochtige doekjes die zijn doorgespoeld. De massa is, zoals Engelse media het plastisch beschrijven, langer dan zes dubbeldeksbussen achter elkaar.
Acht weken opruiming
De opruimwerkzaamheden beginnen in februari. Het gaat acht weken duren om het samengeklonterde blok te verwijderen. Dat moet eerst in stukken worden gesneden in werkomstandigheden die bijzonder uitdagend zijn, aldus het waterbedrijf. Medewerkers dragen hiervoor een soort duikerspakken met zuurstofflessen.
Volgens South West Water gaat het om de grootste vetberg ooit aangetroffen in het Zuid-Engelse graafschap Devon. Het kan echter nog erger. In 2017 verstopte een 250 meter lange vetberg een riool in Londen die uit de Victoriaanse tijd stamt. Het kostte twee maanden om de massa van maar liefst 130 ton op te ruimen. Een stukje is tentoongesteld in het Museum of London.
Verschil in beheer
Zijn zulke enorme vetbergen in Nederland mogelijk? Oscar Kunst, projectmanager bij Stichting RIONED, denkt van niet. Daarvoor zijn de onderhoudsculturen te verschillend. "In onze Rijnlandse cultuur beheren we preventief en niet reactief zoals in de Engelse cultuur.”
Leidingen worden in Nederland vaker aan een controle onderworpen, merkt Kunst op. “Elk jaar wordt 7 procent van de leidingen gecontroleerd en 10 procent gereinigd. We hebben dus de gewoonte om onze riolen beter schoon te houden.” Daarnaast zijn de omstandigheden verschillend. “In Engeland is het landschap heuvelachtiger en dat heeft gevolgen voor het rioolstelsel.”
Vergelijkbare problematiek
De aard van de problematiek is in beide landen wel hetzelfde, zegt Kunst. “Zo komt ook bij ons veel vet en olie uit de keuken terecht in het riool.” Hij kent uit de Nederlandse praktijk klonten van twee à drie meter. Ook loopt regelmatig een rioolgemaal vast. “Daaruit moet dan een soort van betonnen constructie worden uitgehouwen, omdat vet, doekjes en rioolslib samen een zeer harde koek vormen.”
Volgens Kunst zijn er wel verbeteringen te zien. “Voor grote lozers van vet zijn vetafscheiders verplicht. Tevens worden campagnes gehouden om vet gescheiden in te leveren voor hergebruik.”
MEER INFORMATIE
BBC over enorme vetberg in Sidmouth
NOS over eerdere vetberg in Londen
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.