Drinkwaterbedrijf Dunea en Hoogheemraadschap van Rijnland hebben een gezamenlijke toekomstvisie ontwikkeld waarin de groeiende waarde van water het ankerpunt is. Zij willen een beweging starten voor een duurzame toekomst, ondersteund door een platform dat samenwerking voor vernieuwing stimuleert en faciliteert.
West-Nederland is een van de kwetsbaarste delta’s van de wereld. Tevens wordt de delta geconfronteerd met grote veranderingen, zegt Willemijn Bouland, adviseur corporate strategie bij Dunea. “Het gaat niet alleen om voor Dunea en Rijnland bekende thema’s als klimaatverandering, zoetwaterbeschikbaarheid en drukte boven- en ondergronds. Maar ook om aanpalende trends die minder op ons netvlies staan; denk onder meer aan digitalisering, de invloed van grote bedrijven en mondiale economische en politieke ontwikkelingen. Door de optelsom van de vele ontwikkelingen denken wij dat er meer nodig is dan we al doen. Ook moeten we daarmee nu beginnen, anders is het te laat.”
Gewoon doorgaan onvoldoende
Dunea en Hoogheemraadschap van Rijnland raakten in 2017 in gesprek over het opstellen van een gezamenlijke visie. Dit resulteerde in een document met als motto ‘de toekomst is nu’, dat tijdens een symposium op 6 juni aan de buitenwereld wordt gepresenteerd.
De visie is eerst ambtelijk voorbereid waarna de bestuurders erbij zijn betrokken, vertelt Timo van Tilburg, strategisch adviseur bij Rijnland. “De bestuurders onderschreven dat gewoon doorgaan met wat we nu doen, onvoldoende is voor de toekomst. Beide organisaties willen niet alleen verbeteren, maar echt vernieuwen.”
Verbinding met andere partijen
Bij de vernieuwing zoeken het drinkwaterbedrijf en het waterschap de verbinding met andere partijen. Bouland: “Wij hebben hen nodig om de goede antwoorden te vinden op de vele uitdagingen en kansen in de regio. We koppelen dit aan het thema van de groeiende waarde van water. Deze waarde is niet alleen economisch maar juist ook maatschappelijk bepaald.”
Dunea en Rijnland willen een beweging starten voor een duurzame toekomst, ondersteund door een platform dat samenwerking voor vernieuwing stimuleert en faciliteert. “Wij willen verbinden zonder heel andere organisaties te worden”, zegt Van Tilburg. “De bedoeling is dat er een beweging op gang komt waaruit veel nieuwe projecten voortvloeien. We trekken bewust niet alles naar ons toe, maar beseffen wel dat we moeten faciliteren en ondersteunen om initiatieven mogelijk te maken.”
'We stellen de regio centraal en niet de organisaties'
De kernvraag is volgens Van Tilburg dan ook niet: hoe ziet Dunea of Rijnland er in 2050 uit? “Het gaat ons erom met welk waterbeheer we ervoor kunnen zorgen dat mensen in de toekomst in West-Nederland kunnen blijven wonen en werken. We stellen de regio centraal en niet de organisaties.”
Vijf elementen
In de gezamenlijke benadering staan vijf elementen voorop: verbreding, opschaling, wendbaarheid, versnelling en ondernemerschap. “Dit is de manier waarop wij strategische innovatie hebben uiteengerafeld”, licht Van Tilburg toe. “Bij voorkeur worden bij een innovatie meerdere van deze elementen geraakt. Bij verbreding gaat het om nieuwe diensten en producten en bij opschaling om samenwerking in een groter gebied dan het eigen bedieningsgebied. De schaal van de uitdagingen past nu eenmaal niet binnen onze eigen grenzen. Beide organisaties zullen zich ook ondernemender moeten gedragen dan zij tot nu toe gewend zijn. Hiermee hangt versnelling samen, want dit is nodig om proactief te kunnen zijn. Tevens moeten de organisaties goed kunnen omgaan met onzekerheden, dus wendbaar zijn.”
Voorbeelden in praktijk
Mooie woorden maar wat betekent dit alles in de praktijk? Bouland geeft het voorbeeld van de nieuw te bouwen wijk op het terrein van voormalig vliegkamp Valkenburg in de gemeente Katwijk. “Wanneer in het verleden allerlei plannen op het gebied van stedenbouw en duurzaamheid werden gemaakt, regelden we als drinkwaterbedrijf en waterschap het waterbeheer zoals we altijd al deden. Nu kijken wij bij de wijk Valkenburg of de warmtevoorziening met aquathermie kan worden gerealiseerd. Ook streven we naar nieuwe sanitatie, waarbij het toiletwater apart wordt ingezameld.”
Bouland haalt verder de digitale transformatie aan. “Het onderzoeken van data is niet onze corebusiness, maar hier komen wel veel kansen voor andere producten en diensten voor klanten uit. Daarom willen we een gezamenlijk data science team opzetten.” Van Tilburg noemt op zijn beurt een nieuw onderzoeksprogramma bij de Universiteit Leiden. “We willen dit programma samen met drie faculteiten opzetten. Het is de bedoeling om breed en multidisciplinair te kijken naar de complexe problematiek in West-Nederland.”
Symposium op 6 juni
Op 6 juni is er voor geïnteresseerden een gratis symposium in museum Corpus in Oegstgeest. Dunea en Rijnland gaan dan in op een aantal voorbeelden van vernieuwing. Ook is er een podiumdiscussie en houden Filippo Veglio, managing director bij de World Business Council voor duurzame ontwikkeling, en innovatie- en media-expert Joris van Heukelom een toespraak. “Wij willen hiermee delen wat we hebben geleerd”, zegt Bouland. “De sprekers van buiten zetten onze visie en ervaringen in een breder perspectief. Het symposium fungeert ook als een oproep: wie doet met ons mee bij de vernieuwing?”
MEER INFORMATIE
Informatie over symposium incl. inschrijving
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.