De droogte zorgt ook in Vlaanderen voor grote problemen. De situatie is ‘zeer ernstig’, aldus de Droogtecommissie. Alle indicatoren (hydrologische, meteorologische) wijzen op een kritieke situatie, aldus de commissie. Ze dringt erop aan om het watergebruik maximaal terug te dringen.
De recente neerslag heeft geen soelaas geboden. “De debieten en waterpeilen van waterlopen en waterwegen zijn zeer laag en dit geldt ook voor de grondwaterpeilen”, stelt de commissie in een communiqué van afgelopen donderdag.
Een verdere afname van de peilen en debieten in de onbevaarbare waterlopen en waterwegen is niet uit te sluiten. En als de debieten van de waterlopen in het Maasbekken en het Scheldebekken verder dalen tot kritische drempelwaardes, dan wordt een verbod op alle niet-essentiële toepassingen van watergebruik onvermijdelijk, stelt de commissie.
Ook andere maatregelen zijn dan onafwendbaar, zoals vaarbeperkingen, beperking van oppervlaktewateronttrekkingen voor onder meer irrigatie van vollegrondsteelten. De waterbedrijven wacht een beperking van de inname van oppervlaktewater voor drinkwaterproductie. En de landbouw moet er rekening mee houden dat er een verbod komt om water te onttrekken aan rivieren en kanalen als de verzilting sterk toeneemt.
Afwegingskader
De Droogtecommissie die is ingesteld om maatregelen te nemen als waterschaarste ontstaat, grijpt in op basis van het zogeheten afwegingskader prioritair watergebruik. Dat beleidsinstrument is vorig jaar vastgesteld.
Het kader is geen verdringingsreeks zoals die in Nederland wordt gebruikt bij ernstige watertekorten. In het afwegingskader is geen rangorde van maatschappelijke behoeften opgenomen. Er wordt wel ingegrepen op basis van een aantal uitgangspunten, zoals de principes dat onherstelbare schade absoluut vermeden moet worden en dat volksgezondheid en veiligheid te allen tijde verzekerd moeten worden.
Bij verboden wordt eerst gekeken naar niet-essentieel waterverbruik (zoals vullen van zwembaden, reinigen van straten en terrassen en besproeien van grasvelden en tuinen) ingesteld en pas daarna op het essentieel waterverbruik.
De drinkwatervoorziening is in Vlaanderen vooralsnog niet in gevaar. Wel is de commissie waakzaam. De zeer lage waterafvoer in de Maas (verantwoordelijk voor circa 40 procent van de drinkwaterproductie in Vlaanderen) is zorgelijk.
Aquafin
Tegen de achtergrond van de oproep het 'watergebruik maximaal terug te dringen', roept het Vlaamse waterzuiveringsbedrijf Aquafin bedrijven op om gezuiverd afvalwater af te nemen. Het gaat om dagelijks zo’n 250 miljoen liter dat bedrijven in de buurt van de zuiveringsinstallaties gratis kunnen afnemen.
Tot dusverre maken 32 bedrijven gebruik van het aanbod, laat Aquafin weten in de media. En dat kunnen er veel meer zijn, aldus het bedrijf. Het enige dat de ondernemingen moeten doen is zelf voorzien in pompen en leidingen, en voor vele is het op korte termijn goedkoper om water uit het bestaande drinkwaternet te halen, aldus de media.
Boeren die in afgelopen droge jaren nog volop gezuiverd afvalwater ophaalden bij zuiveringsinstallaties van Aquafin krijgen nu niets meer. Reden is de vervuiling van de Vlaamse wateren met PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen). Deze schadelijke stoffen worden in de zuiveringen niet uit het afvalwater gehaald.
