Het droogteseizoen is dit jaar nat begonnen. In april viel er landelijk gezien behoorlijk veel regen en dat is goed nieuws voor waterbeheerders. De grondwaterstanden zijn gemiddeld tot hoog voor de tijd van het jaar en de afvoeren van de Rijn en de Maas hebben normale waarden. Hierin wordt de komende weken geen wezenlijke verandering verwacht.
Daarmee heeft de trend van de winter – vrij veel neerslag – zich doorgezet in april, de eerste maand van het droogteseizoen dat tot en met eind september loopt. We hebben de natste aprilmaand sinds 1998 beleefd en ook was het tamelijk koel, waardoor de verdamping kleiner dan gewoonlijk was. Het neerslagtekort is momenteel door de bank genomen 8 millimeter. Dat is voor begin mei erg laag en ligt onder het gemiddelde door de jaren heen.
Grondwaterstanden gemiddeld tot hoog
De Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) laat in de droogtemonitor weten dat er voldoende water in het hoofdwatersysteem beschikbaar is om aan de watervraag te voldoen. In de regionale watersystemen zijn kanalen, beken en sloten in het algemeen op peil. De grondwaterstanden zijn gemiddeld tot hoog voor de tijd van het jaar. Behalve de standaard onttrekkingsverboden voor oppervlakte- of grondwater die gelden vanaf 1 april, zijn er verder geen verboden van kracht.
Uit de gebieden van de zes Regionale Droogte-overleggen worden geen bijzonderheden gemeld. De enige uitzondering is het noorden van het land. Rijkswaterstaat houdt al sinds een maand een verhoogd waterpeil aan in het IJsselmeer en Markermeer, om een extra zoetwatervoorraad te creëren. Met deze maatregel wil Rijkswaterstaat beter voorbereid zijn op een mogelijk watertekort in de zomer.
Afvoer Rijn en Maas normaal
De afvoer van zowel de Rijn als Maas ligt volgens de LCW rond het langjarig gemiddelde. Alphons van Winden van Bureau Stroming geeft over de situatie bij beide rivieren een toelichting op de site Waterpeilen.nl. April is ook in de stroomgebieden van de Rijn en de Maas een natte maand geworden en dat gaat in mei nog wel even door.
De waterstand van de Rijn bij Lobith daalde de afgelopen week heel langzaam van 9,5 naar 9,2 meter boven NAP, schrijft Van Winden. De afvoer daalde van 2.500 naar 2.150 kubieke meter per seconde (m3/s). “Dat is ongeveer het langjarig gemiddelde dat eind april iets meer dan 2.200 m3/s bedraagt.” Een lange droge periode en dalende waterstanden zijn niet waarschijnlijk. “Het ziet er daarom naar uit dat ook in mei de waterstanden voorlopig niet tot ver onder het langjarig gemiddelde zullen dalen. Eerder stijgen ze er later nog wat bovenuit.”
Voorlopig geen langere periode van droogte
De afvoer van de Maas daalt gewoonlijk in april vrij snel en de gemiddelde maandafvoer is dan ook ongeveer 100 m3/s lager dan die van maart. “Dit jaar pakte het anders uit en was er in het begin van de maand zelfs een kleine hoogwatergolf. Daarna is de afvoer wel gedaald, maar omdat het vrij nat bleef in het stroomgebied bleef de afvoer de hele tijd boven het langjarig gemiddelde.”
De afvoer bij St. Pieter (Maastricht) is nu zo’n 250 m3/s, ongeveer 10 procent boven het langjarig gemiddelde. “In vergelijking met de voorgaande jaren is dat echter wel bijzonder, want in een droge aprilmaand, wat de laatste jaren vaak is gebeurd, kan de afvoer ook al dalen naar 100 m3/s of nog minder.” De afvoer gaat de komende week wat dalen om daarna weer wat te stijgen. “Net als bij de Rijn is het al wel duidelijk dat er voorlopig geen langere droge periode aanbreekt met sterk dalende waterstanden.”
