De vrijwillige dijkwachten van Waterschap Drents Overijsselse Delta worden de komende jaren bijgeschoold. Dat is een van de eerste concrete acties na de groots opgezette oefening Deining & Doorbraak afgelopen september langs de Rijntakken.
De nieuwe opleiding moet ervoor zorgen dat alle dijkwachten voor 2020 over dezelfde kennis beschikken en dat ze beter weten waar ze op moeten letten als ze worden ingezet.
WDO Delta oefende in september samen met de waterschappen Rijn en IJssel, Vallei en Veluwe, Stichtse Rijnlanden en Rivierenland, de veiligheidsregio’s, Rijkswaterstaat, het Watermanagement Centrum Nederland en het ministerie van Defensie. Het was voor het eerst sinds het hoogwater van 1995 dat op deze grote schaal werd geoefend.
Flexibel
Inmiddels is er geëvalueerd en daaruit blijkt volgens de waterschappen dat zij goed in staat zijn het rivierwater binnen de dijken te houden. De omvang en daarmee de complexiteit van de oefening boden unieke kansen om te leren, zegt dijkgraaf Hein Pieper namens de vijf waterschappen. De belangrijkste les is ''dat de praktijk altijd anders is dan je dacht en dat je daar flexibel op moet inspelen’’.
Het gaat volgens Pieper om ‘gecoördineerde improvisatie’. ''Die blijft de sleutel, net als ons zelflerend vermogen tijdens een crisis. Sinds 1995 is er veel verbeterd. Dijken zijn versterkt, rivieren kregen de ruimte. Ook de crisisbeheersing veranderde en daar plukten we in deze oefening de vruchten van.”
Media-aandacht
De uitwisseling van informatie verliep voor het eerst via een gedeeld crisismanagementsysteem. De oefening leerde bijvoorbeeld hoe belangrijk een uniforme werkwijze is. De oefenstaf was ook blij met de massale media-aandacht, omdat die de inwoners bewuster maakt van de risico’s.
Het meest zichtbaar was de oefening op 27 september, toen ruim duizend mensen 1147 kilometer rivierdijk inspecteerden. Op een aantal locaties werd geoefend met groot materieel, zoals bij Fort Honswijk en de Grebbedijk. In Kampen bouwde die avond de vrijwillige hoogwaterbrigade van WDO Delta de tijdelijke waterkering op, die de historische binnenstad tegen hoogwater op de IJssel beschermt.
De waterschappen overwegen om een oefening van vergelijkbare omvang over enkele jaren weer te houden.
Spectaculaire beelden
Extreem hoogwater in de grote rivieren deed zich sinds 1995 nog niet voor. Ook het hoogwater afgelopen januari was geen reden voor grootschalige crisisbeheersing. Wel leverde het spectaculaire beelden op van volgelopen uiterwaarden en mee stromende nevengeulen. De Rijn bij Lobith bereikte een maximaal peil van 14,65 meter +NAP.
Pas bij een peil van ruim 16 meter zijn de waterschappen volledig opgeschaald. Nu bleef de inzet beperkt tot dijkinspecties, het gecontroleerd laten vollopen van buitenpolders en het sluiten van coupures. In de binnenstad van Kampen werd een deel van de mobiele hoogwaterkering opgebouwd.