Boskalis Nederland gaat als aannemer meewerken aan het project Meanderende Maas. Hierbij wordt dijkversterking tussen de Brabantse plaatsen Ravenstein en Lith gecombineerd met verruiming van de rivier en uitbreiding van de natuur.
Waterschap Aa en Maas dat de aanbesteding verzorgde, kende in april al voorlopig de opdracht toe aan Boskalis Nederland. Deze gunning is nu definitief geworden. Het project Meanderende Maas heeft daarmee het stadium van de volledige uitwerking van het plan bereikt.
Nieuwe aanpak bij contract
Het contract van Boskalis is opgeknipt in twee fasen: eerst het leveren van adviesdiensten bij de planuitwerking en vervolgens de realisatie van de werkzaamheden. Het gaat om een nieuwe aanpak, zegt Angela van den Elshout die verantwoordelijk is voor de communicatie bij het project. “De projectorganisatie en Boskalis werken tot en met eind 2022 samen alles tot in detail uit. Daarna weet Boskalis heel goed wat het werk inhoudt en kan een gerichte bieding doen. Als we er financieel uitkomen, krijgt dit aannemersbedrijf ook de vervolgopdracht.”
Aa en Maas is opdrachtgever namens de stuurgroep Meanderende Maas. Hierin zijn verder deze partijen vertegenwoordigd: de provincies Noord-Brabant en Gelderland, de gemeenten Oss, Wijchen en West Maas en Waal, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat, Waterschap Rivierenland en Natuurmonumenten.
De projectpartners hebben bij elkaar 235 miljoen euro uitgetrokken voor het project. Boskalis schat de totale waarde van het eigen contract op 160 miljoen euro. Bijna het gehele bedrag betreft de uitvoering van het werk in de tweede fase. Met de adviesdiensten in de eerste fase is ongeveer 3 miljoen euro gemoeid.
Waterveiligheid en gebiedsontwikkeling
Bij Meanderende Maas wordt de dijk aan Brabantse kant versterkt en de rivier verruimd (zie kader). Ook komt er extra natuur bij. In het najaar van 2019 is hiervoor het voorkeursalternatief vastgesteld, waarna de projectorganisatie een voorlopig ontwerp maakte. Daarbij zijn alle maatregelen uit het voorkeursalternatief doorgerekend en nader uitgewerkt, vertelt Van den Elshout.
“Dit heeft bijvoorbeeld gezorgd voor een veel fijnmaziger stelsel van dwarsprofielen bij de dijkversterking. Nu zijn er zestig in plaats van zestien.” Bij het project spelen duurzaamheid en innovatie volgens Van den Elshout een belangrijke rol. Zo wordt de dijk versterkt met een miljoen kubieke meter grond uit het eigen gebied, die beschikbaar komt door de rivierverruiming.
Ton SwanenbergHet project staat voor een sterke dijk en ruimte voor de rivier ten behoeve van de veiligheid en het mooier en economisch sterker maken van het gebied, zegt projectmanager Ton Swanenberg. “Van meet af aan hebben wij met tien partijen en samen met de omgeving één integraal samenhangend plan ontwikkeld. De kunst is om dat doel voor ogen te houden bij de verdere uitwerking of als het even tegenzit.”
De planning is volgens Swanenberg een andere grote uitdaging. “Om het plan volgend jaar na de zomer in procedure te brengen, moet er nog heel veel gebeuren. Tot nog toe liggen we op schema, maar we weten dat het een Olympische planning is. Wij gaan nu samen met de aannemer als één projectteam daaronder onze schouders zetten.”
Omgeving intensief betrokken
Van den Elshout gaat nog in op de participatie van mensen uit de omgeving. Zij zijn de afgelopen jaren via onder meer een belevingswaardeonderzoek, een klankbordgroep en twee dijktafels betrokken bij het project. Ook is er de Werkplaats waarin veertig mensen zitten die al vanaf de start meedenken over de invulling van het project.
“Het draagvlak is groot”, zegt Van den Elshout. “Al kunnen we het niet iedereen naar de zin maken, want er zijn natuurlijk bewoners en ondernemers die veel last zullen hebben van de aanpassingen. Wij communiceren heel open en gaan daarmee door. Veel punten die mensen hebben genoemd, gaan nu aan de orde komen. We houden zoveel mogelijk rekening met hun wensen.”
PROJECT IN KADER VAN HWBP
Meanderende Maas behoort tot de voorhoede van projecten van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) waarin Rijkswaterstaat en de waterschappen samenwerken. De dijk wordt aan Brabantse kant versterkt om aan de nieuwe veiligheidsnormen te voldoen. Het gaat om een 26 kilometer lang dijktracé tussen Ravestein en Lith (beide kernen in de gemeente Oss). Tevens krijgt de Maas meer ruimte om te zorgen voor een daling van de waterstand. Hiervoor worden aan zowel de Brabantse als de Gelderse zijde van de rivier maatregelen genomen, zoals het verlagen van het maaiveld op diverse plekken en de aanleg of het behoud van enkele geulen. Deze waterveiligheidsmaatregelen zorgen ervoor dat 270.000 mensen en veel bedrijven tot aan Oss en Den Bosch worden beschermd.
Het project biedt ook nieuwe kansen voor het gebied. De rivierverruiming is goed voor de kwaliteit van water, flora en fauna. Daarmee wordt uitvoering gegeven aan de Kaderrichtlijn Water. De provincie Noord-Brabant voegt zeshonderd hectare riviernatuur toe aan het Natuurnetwerk Brabant. Hiervoor levert ook het Rijk een bijdrage vanuit de Programmatische Aanpak Grote Wateren. Meanderende Maas is een van de eerste projecten van dit nieuwe programma om te komen tot ecologisch gezonde toekomstbestendige grote wateren waarin hoogwaardige natuur goed samengaat met een krachtige economie. Verder wordt binnen het project het karakter van Ravenstein als vestingstadje aan de rivier (onderdeel van de Zuiderwaterlinie) extra benadrukt.
De planfase wordt naar verwachting eind 2022 afgerond. Media 2023 kan dan de uitvoering beginnen. De planning is dat de Maasdijk eind 2025 weer voldoet aan de nieuwe eisen en het project in 2028 volledig is afgerond.
Visualisatie van de versterkte dijk in het dorp Dieden I beeld: Studio D
MEER INFORMATIE
Bericht over gunning aan Boskalis
Projectsite Meanderende Maas
Interactieve kaart van maatregelen
H2O Actueel: budget van 235 miljoen euro
H2O Actueel: vaststelling voorkeursalternatief