Het mobiele telefoonnetwerk is zeer geschikt om regen te meten en levert vaak nog betere informatie op dan regenmeters. Dat is belangrijk voor waterbeheer. Het geheim: de macht van het getal.
Dit blijkt uit een studie van onderzoekers van het KNMI en Wageningen University & Research. Zij hebben met behulp van metingen met gsm-zendmasten regenkaarten gemaakt die dekkend zijn voor heel Nederland. Deze kaarten bestrijken een periode van 2,5 jaar. De onderzoekers konden daarbij gratis gebruikmaken van de gegevens van de tweeduizend straalverbindingen van T-Mobile NL.
De techniek klinkt eigenlijk simpel. Wanneer het regent, is het signaal van straalverbindingen tussen masten zwakker. De afname van de signaalsterkte vormt een maat voor de regenintensiteit. De nieuwe informatiebron heeft echt meerwaarde, zegt wetenschappelijk onderzoeker Aart Overeem van het KNMI. “De metingen met gsm-zendmasten kunnen onder meer belangrijk zijn voor het regionaal waterbeheer en misschien zelfs het stedelijk waterbeheer. Je krijgt realtime of in ieder geval bijna realtime goede informatie over waar regen valt en hoe hard het regent.”
Het zeer grote aantal gsm-zendmasten is de kracht van de techniek, stelt Overeem. “Regenmeters geven op zich betere neerslaggegevens, maar er zijn slechts 31 officiële meters in ons land. En de weerradar meet overal maar heeft best veel last van fouten, zeker bij harde regen. Daardoor haalt de informatie van regenmeters en radar niet helemaal het niveau dat voor waterbeheer nodig is. Bij het gebruik van gsm-zendmasten is het resultaat vaak duidelijk beter dan dat van regenmeters, bijvoorbeeld in de zomer.”
In Nederland is volgens Overeem de meeste winst te behalen met het combineren van bronnen. “Deze integratie kan de kwaliteit van regenkaarten nog aanzienlijk verbeteren. Dat wordt in een promotieonderzoek uitgezocht.” In veel andere landen is de potentie van het mobiele telefoonnetwerk als informatiebron nog groter. “Vooral in ontwikkelingslanden in de tropen, waar meestal geen weerradars en weinig regenmeters zijn. Wij zijn daarom aan het bekijken of we een product voor ontwikkelingslanden kunnen ontwikkelen.”
Het onderzoeksteam heeft over zijn bevindingen een artikel gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Water Resources Research (gratis te downloaden)
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.