Waterschap Drents Overijssels Delta gaat de stadsdijken in Zwolle versterken. Het algemeen bestuur stemde unaniem in met het project, ondanks de zorgen die er zijn over de financiële gevolgen van de extreem dure dijkversterking voor het waterschap. De fracties in het bestuur lieten het belang van de veiligheid, een primaire taak, zwaarder wegen dan de financiële risico's voor het waterschap.
Er is 301 miljoen euro gereserveerd voor de versterking van 7,5 kilometer dijk, het dubbele van de realisatiekosten waarmee anderhalf jaar geleden nog werd gerekend in Zwolle. Volgens de bekostigingsmethodiek van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) moet het waterschap 10 procent van de kosten voor eigen rekening nemen. De rest wordt betaald door het HWBP.
De extreme kostenstijging waarmee WDOD te maken heeft, speelt ook bij andere waterschappen en dat leidt binnen het HWBP tot discussie over de vraag wat de sterk stijgende kosten betekenen voor de bekostiging en de afgesproken betalingsmethodiek voor de dijkversterkingen, waarvan het tempo de komende jaren wordt opgeschroefd. “Dit dringt nu overal door”, zei dagelijks bestuurder Hans Wijnen van WDODelta in de vergadering van het algemeen bestuur. ”We moeten in de alliantie met elkaar oplossingen gaan vinden.”
Zwaard van Damocles
Los van die discussie hikt het algemeen bestuur van WDOD al aan tegen de oplopende kosten van de stadsdijken, ook omdat er geen garanties zijn dat het nu gereserveerde budget voldoende zal zijn. “Wij maken ons grote zorgen over onze financiële toekomst”, zei Jolande Onderdijk van de fractie Gemeentebelangen Drenthe Overijssel in de vergadering van het algemeen bestuur. “Financieel voelt dit als een zwaard van Damocles.”
Ze was niet de enige die haar zorgen uitsprak. Bestuurders vroegen of de indexeringsrisico’s bij het rijk kunnen worden neergelegd. In het krediet is 30 miljoen euro gereserveerd voor indexering, maar het is de vraag of dat voldoende is. In de kredietaanvraag wordt de prijsindexering gezien de enorm opgelopen inflatie en sterke prijsstijgingen ‘een serieuze uitdaging’ genoemd. Mocht het mis gaan dan draait het waterschap op voor deze extra kosten, zolang deze de projectgebonden eigen bijdrage betreffen.
Ook Esmee Pater (bedrijven) vond het zorgelijk. Ze miste een zogeheten benchmark om de dijkversterking te kunnen vergelijken met ander projecten en sprak over ‘gigantische risico’s’. “Het is nu al groot en duur en wordt zeer waarschijnlijk nog duurder. Hoe houden we grip op de kosten in de toekomst?”
Veiligheid
Toch stemde ook zij in met de dijkversterking omdat de economische en maatschappelijke belangen zwaarder wegen voor het bestuur. “We moeten niet beknibbelen op veiligheid. Dat is voor ons het belangrijkste”, zei Jan Visscher (SGP).
Als de dijken niet worden versterkt dan loopt Zwolle, gelegen in een delta, grote risico’s. “Bij een doorbraak van de stadsdijken hebben we meer dan 200 dodelijke slachtoffers te betreuren en circa 4 miljard euro schade”, aldus dagelijks bestuurder Wijnen. “Je moet er niet aan denken.”
Ingewikkelde klus
De versterking is een ingewikkelde klus. De stadsdijken liggen aan de oostelijke oevers van het Zwartewater en het Zwolle-IJsselkanaal, en lopen over een lengte van 7,5 kilometer als een lint door de stad. De ruimtelijke inpassing vraagt om maatwerk, de dijken lopen grotendeels door stedelijk en industrieel gebied waardoor de werkruimte beperkt is en er rekening gehouden moet worden met belangen van bedrijven en andere 'stakeholders'. "We kunnen niet naar links en we kunnen niet naar rechts. De enige optie is om de dijk van binnenuit te versterken, met damwanden”, aldus Wijnen. In het noordelijke deel grenst het project aan een Natura2000-gebied. Daar moet rekening worden gehouden met allerlei ecologische beperkingen.
Het project wordt uitgevoerd door het Dijkteam Zwolle, waarin het waterschap samenwerkt met aannemerscombinatie Dura Vermeer-Ploegam, met ondersteuning van advies- en ingenieursbureaus TAUW, Fugro en H+N+S Landschapsarchitecten. Als het HWBP tijdig instemt met het project, gaan ze in mei beginnen. Eind 2027 moet de dijkversterking klaar zijn.
LEES OOK:
H2O Actueel: Kosten versterking stadsdijken Zwolle schieten omhoog naar 300 miljoen euro
H2O Premium: ‘In korte tijd een compleet ander speelveld’
H2O Actueel: Deltastad Zwolle moet in 2050 een superspons zijn