In gebieden met intensieve veehouderij komen antibiotica voor in het grondwater tot circa 25 meter diepte. Dat concluderen onderzoekers van de TNO Geologische Dienst Nederland en het Copernicus Instituut van de Universiteit Utrecht na metingen.
In een artikel dat is gepubliceerd in de nieuwste uitgave van het kennismagazine Water Matters van vakblad H2O, suggereren de onderzoekers Mariëlle van Vliet, Henry Beeltje, Hans Pieter Broers, Jasper Griffioen en Tano Kivits dat resten van antibiotica, die in de Nederlands veeteelt op grote schaal worden gebruikt, via bemesting uitspoelen naar het diepere grondwater.
In Nederland is nog weinig bekend over antibiotica in het grondwater, stellen de onderzoekers. In hun studie hebben ze zich gericht op gebieden met intensieve veehouderij, te weten het oosten van Noord-Brabant, het noorden van Limburg en de Gelderse Vallei.
Op basis van monsters uit zogeheten minifilterputten brachten ze de aanwezigheid en concentraties van antibiotica in grondwater in kaart. Ze troffen zes soorten antibiotica aan op alle bemonsterde diepten, tussen 3 en 25 meter onder het maaiveld. De stoffen bevonden zich zowel in water van enkele jaren oud als in grondwater dat 40 jaar geleden via infiltratie van regenwater en opgeloste meststoffen in de ondergrond terecht kwam. “Hieruit blijkt dat de aangetroffen antibiotica in het grondwater mobiel zijn en niet gemakkelijk afbreken onder de condities in het onderzochte dieptebereik van het grondwater.”
De concentraties van de aangetroffen antibiotica zijn laag, aldus de onderzoekers. “Toch duidt de studie er op dat waar nitraathoudend grondwater kwelt in sloten en drains, ook een geringe hoeveelheid antibiotica in het oppervlaktewater terecht zal komen met mogelijk negatieve gevolgen voor organismen of voor antibioticaresistentie.” Ook kan verspreiding van antibiotica via uitrijden van mest leiden tot antibioticaresistentie van de bodem zelf, stellen de onderzoekers.
In het kennismagazine Water Matters van H2O staan nog acht andere onderzoeken over uiteenlopende onderwerpen in de watersector. Van burgerwetenschappers uit Amsterdam die onderzoek doen naar de versheid van hun drinkwater tot de invloed van de klimaatverandering op de ecologie van de rivier de Maas. In overzicht:
- Nutriëntenmodel geeft waterbeheerders inzicht
- Antibiotica tot 25 meter diep in grondwater
- Ecologie beken verbetert met kleine maatregel
- Methodiek helpt bij aanschaf en onderzoek installaties
- Klimaatverandering risico ecologie Maas
- Quaggamosselen verstoren infiltratie
- Ammoniak in water: worden KRW-doelen gehaald?
- Burgerwetenschappers onderzoeken versheid water
- Hoe beïnvloeden water, zand en vegetatie elkaar?
Lezers van H2O krijgen het kennismagazine Water Matters dezer dagen geleverd bij de juni-editie van het vakblad. De Engelstalige versie van Water Matters vindt u hier.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.