Het gemeentebestuur van Amsterdam wil dat de loden waterleidingen die nog in gebruik zijn, zo snel mogelijk worden vervangen. De gemeente pakt als eerste leidingen in eigen panden aan. De prioriteit gaat uit naar gebouwen waar jonge kinderen verblijven.
De problemen zijn het grootst in de tuindorpen Buiksloot en Nieuwendam, waar nog veel loden collectieve toevoerleidingen onder woonblokken liggen. Maar ook elders in Amsterdam zijn op diverse plekken hoge concentraties lood in het kraanwater aangetroffen. Vooral zuigelingen, jonge kinderen en zwangere vrouwen lopen een gezondheidsrisico als zij dit water drinken. Het Rijksinstituut van Volksgezondheid en Milieu vindt een loodgehalte tussen de 5 en 10 microgram per liter (het laatste is de wettelijke norm) voor hen al gevaarlijk.
Inventarisatie van gemeentelijke panden
Volgens het college van burgemeester en wethouders is er alle reden om de nog resterende loden waterleidingen zo snel mogelijk te vervangen. Het gaat om binnenleidingen en toevoerleidingen van huiseigenaren in gebouwen die van voor 1960 dateren. Alle loden toevoerleidingen van het waternet zijn in het verleden al vervangen. Het kabinet heeft aangekondigd om nog dit jaar met een plan van aanpak te komen, maar daarop wil het Amsterdamse bestuur niet wachten.
De gemeente pakt als eerste de loden waterleidingen aan in gebouwen die in eigen bezit zijn. Een crisisteam inventariseert op het moment alle panden van voor 1960, waar deze leidingen mogelijk nog in gebruik zijn. Bij ongeveer twee derde van de gemeentelijke gebouwen zijn inmiddels watertesten uitgevoerd. Daarbij is in veertien gebouwen meer dan vijf microgram lood per liter water gevonden. Het gaat onder meer om musea, wijkcentra en vier kinderdagverblijven.
Bij de inventarisatie gaat de prioriteit uit naar gebouwen waar kinderen tot acht jaar verblijven, zoals kinderdagverblijven en ouder- en kindcentra. Daarna zijn de scholen aan de beurt. Het schoolbestuur is als eigenaar in principe verantwoordelijk voor vervanging van loden waterleidingen, maar de gemeente trekt de zorgplicht naar zich toe. Volgens het college is er een kleine kans dat in oude schoolgebouwen leidingen van lood worden gebruikt, omdat zij na 1960 minstens een keer grondig zijn gerenoveerd.
Actie door corporaties
Ook de Amsterdamse woningcorporaties zetten in op volledige sanering van nog in gebruik zijnde loden leidingen. Het wordt een zoektocht om welke woningen het gaat, want een goed overzicht ontbreekt. Wel is na 1960 het grootste deel van de oude huurwoningen gerenoveerd, waarbij loden waterleidingen standaard buiten gebruik zijn gesteld. De grootste opgave is voor Ymere, die veel woningen in de tuindorpen in Amsterdam-Noord verhuurt. Ymere verwacht twee tot drie jaar nodig te hebben voor de operatie ‘Lood Eruit’, waarmee de corporatie net is gestart. Het college van B&W vindt dat dit sneller moet.
De gemeente omschrijft particuliere huiseigenaren en hun huurders als de meest ingewikkelde doelgroep. De eigenaren kunnen op basis van het Bouwbesluit niet worden verplicht om loden leidingen te vervangen. Het college wil daarom dat de landelijke regels worden aangepast, zodat de gemeente kan toezien op het buiten gebruik stellen van loden leidingen. Daarover wordt gesproken met de betrokken ministeries.
Aanvulling 24-1: De gemeenten Rotterdam en Utrecht hebben aan de NOS laten weten dat ook zij gemeentelijke gebouwen gaan controleren op loden waterleidingen. Rotterdam inventariseert de komende maanden alle oudere panden. Utrecht begint met de basisscholen en kinderdagverblijven die van voor 1960 stammen.
MEER INFORMATIE
Gemeente over de acties
Eerder H2O-bericht
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.