Om de droogte in de Achterhoek effectief te kunnen bestrijden, gaan de provincie Gelderland, Waterschap Rijn en IJssel, drinkwaterbedrijf Vitens, tien gemeenten en nog een aantal partijen intensief samenwerken. Ze willen hun kennis delen en doorpakken met mogelijk ‘onorthodoxe maatregelen’.
In het programmaplan ‘Doen, delen, doordénken en doorpakken’ beschrijven ze de problematiek en de eerste stappen die nodig zijn om oplossingen te vinden. Het plan is inmiddels door de provincie, het waterschap en de meeste gemeenten vastgesteld zegt woordvoerder Petra Augustijn van Rijn en IJssel. Ook drinkwaterbedrijf Vitens, LTO Noord, diverse natuurorganisaties en de 8RHK-ambassadeurs doen mee. Nu moet het concreet uitgewerkt worden.
De droge en warme zomers van de afgelopen jaren hebben ernstige consequenties voor de Achterhoek, aldus de initiatiefnemers. De grond bestaat overwegend uit zand, veel grond is verdicht en het landschap is hellend en in grote mate ontwaterd. Daardoor stroomt neerslag sneller weg of verdampt het in plaats van dat het door de bodem wordt opgenomen. Ook nu nog is het volgens het waterschap, ondanks de regen in oktober, ‘zeer droog’.
Trendbreuk
Inmiddels is volgens de bestuurders ook duidelijk dat de droogte zich niet zomaar laat oplossen door extra wateraanvoer, door waterwinningen te stoppen of door bestaande landbouw naar kringlooplandbouw om te vormen.
"De noodzaak om ervoor te zorgen dat de Achterhoek is aangepast op de gevolgen van het veranderend klimaat dwingt ons tot keuzes, een trendbreuk met het verleden, en het vinden van alternatieve antwoorden. Geen eenvoudige opgave, maar we gaan er wel mee aan de slag."
Dat doen ze door een langetermijnvisie te ontwikkelen, gericht op 2050, en door te experimenteren en daarvan te leren.
Etalage
In het programmaplan worden verschillende reeds in gang gezette initiatieven genoemd waar de beoogde integrale aanpak al zichtbaar wordt. Zo gaan Vitens, provincie en waterschap in ‘t Klooster samen met belanghebbenden aan de slag om tot een goede inpassing van de drinkwaterwinning te komen.
In de Landgoederenzone Baakse Beek wordt samen met landgoedeigenaren en boeren gezocht naar een klimaatbestendige inrichting in combinatie met betere verdienmodellen. In Nationaal Landschap Winterswijk worden maatregelen tegen droogte gekoppeld aan de aanpak van de stikstofproblematiek.
Een digitale ‘etalage’, mogelijk in combinatie met een krant of bulletin, sociale media en manifestaties, moet inwoners, bedrijven en organisaties in de Achterhoek op de hoogte houden van en betrekken bij wat in hun omgeving gaat gebeuren.
Hogere peilen
Om beter toegerust te zijn op een mogelijke vierde droge zomer volgend jaar, worden nu alvast maatregelen genomen. Zo zet Rijn en IJssel in het winterseizoen op grote schaal het peil op in de door het waterschap beheerde watergangen om water maximaal vast te houden. Tijdelijk worden hogere peilen ingesteld dan tot nu toe gebruikelijk en waar nodig worden aanvullende maatregelen genomen als het ophogen van stuwen.
MEER INFORMATIE
Nieuwsbericht Rijn en IJssel + link naar programmaplan
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.